Page 302 - KDK

- ayrı adreslerde ikamet etse dahi engelli üzerinde velayeti
devam eden anne ve babası veya kanunen bakmakla yükümlü kimse-
si bulunamayan özürlü ile aynı evde yaşayan ve bakım hizmeti vermeyi
yazılı olarak taahhüt eden akraba, vasi ve bunlarla birlikte aynı evde
yaşayan kişiler.
18. 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu-
nun 337. maddesinde; “Ana ve baba evli değilse velayetin anaya ait
olduğu; ancak ana küçük, kısıtlı veya ölmüş ya da velayet kendisinden
alınmışsa hakimin, çocuğun menfaatine göre, vasi ataması veya vela-
yeti babaya verebileceği “hükmü yer almaktadır.
B. Şikayet Konusuna İlişkin Uygulamalar

19. Anayasa Mahkemesinin 2005/53 E. ve 2008/161 K. sayılı 4721
sayılı Türk Medeni Kanununun 337. maddesinin birinci fıkrası hak-
kındaki kararında Türk hukukunda velayet hakkının kural olarak sa-
dece ana ve babaya tanındığı, Türk Medeni Kanununun 337. mad-
desine göre ana ve baba evli iseler velayet hakkının çocuğun
dünyaya geldiği anda her ikisine de ait olduğu, ana ve baba evli
değillerse, çocuğun velayetinin doğum anından itibaren ana-
ya ait olduğu, ancak evlilik birliği dışında doğan çocuğun anasının
velayeti kullanamadığı veya kullanmasının mümkün olmadığı istisnai
hallerde ise, hakimin takdirine göre velayetin babaya verilebildiği veya
çocuğa vasi atanabildiği belirtilerek Türk Medeni Hukukunda ev-
lilik birliği dışında anne ve babaya velayeti birlikte kullanma
hakkı tanınmadığı, yasa koyucunun 743 sayılı mülga Medeni Ka-
nunun uygulandığı dönemde olduğu gibi velayetin askıda kalmaması
için, evlilik birliği dışında doğan çocukların velayetinin kendili-
ğinden ve başka bir işleme gerek kalmaksızın anneye ait olması
esasının kabul edildiği açıklanmıştır.
20. Anayasa Mahkemesi kararında, yasa koyucunun evlilik birliği
dışında doğan çocukların ana ve babalarının anlaşmaları ve hakimin de
bu anlaşmayı uygun görmesi halinde, velayeti birlikte kullanma hakla-
rını öngörmediğini ve velayetin doğrudan babaya verilmesi yolunu da
tercih etmediğini belirtmiş ve evlilik birliği dışında doğan çocuğun do-
ğumdan itibaren derhal yasal bir temsilciye sahip olmasının çocuğun
yüksek yararı gereği olduğunu vurgulamıştır. Evlilik dışı çocuğun vela-
yetinin doğrudan anneye verilmesinin, istisnai durumlarda velayetin

KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 297