Page 549 - calisma-ve-sosyal-guvenlik-2
P. 549
19. Şikâyetçi, kız kardeşinin evlenmesine bağlı olarak, ilk hak sahi-
bi durumundaki annesinin aynı zamanda tek hak sahibi konumunda
olması gerektiğini iddia etmekte ise de; evlenmenin hemen ertesinde
alınmakta olan aylığın hemen yükselmesi yani aylığın yeniden belir-
lenmesi mümkün değildir. Çünkü 5510 sayılı Kanunun 37 nci madde-
sinin ikinci fıkrası hükmü gereğince aylığın yeniden belirlenmesi işle-
mi, evlilik ödeneğinin etkisinin bittiği döneme bırakılmaktadır. Zira
anılan Yasanın söz konusu hükmü, evlenme ödeneği verilmesi halinde,
diğer hak sahiplerinin aylık veya gelirleri evlenme ödeneği verilen sürenin
bitimini takip eden ödeme döneminden itibaren 34 üncü maddeye göre ye
niden belirleneceği şeklindedir.
20. Aynı dosyadan aylık alan ve evlenmesine bağlı olarak aylıktan
kesilecek kız çocuklarına verilen evlenme ödeneğinin etkisinin bite-
ceği tarih, yukarıdaki fıkra hükmüne atfen, olayımızda 2011 yılı Ma-
yıs ayıdır. Diğer bir anlatımla, 2011 yılı Mayıs döneminden önce anne
...’ın aylığında değişikliğe (arttırmaya) gidilmesi yasal olarak mümkün
değildir. ... değişiklik dönemi gelmeden yani maaş hissesinin tekrar
yükseleceği dönemden önce vefat ettiği için de dosya kapanmıştır. Bu
durumda şikayet konusuyla ilgili olarak idarenin işlem ve uygulamala-
rında hukuka aykırılıklar bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
D. Hakkaniyete Uygunluk Yönünden Değerlendirme
21. Babası vefat etmiş olan ve babasından yetim aylığı almakta
olan kız çocuklarına, Sosyal Güvenlik Kurumunca yetim aylıklarının
kesilmesine ve özellikle evliliklerine destek olmak amacıyla evlenme
yardımı yapılmaktadır. Bu durumda olanlar sosyal güvenlik kanunları-
na göre gelir veya aylık alan kişiler kapsamında değerlendirilerek genel
sağlık sigortalısı sayılmaktadır. Bu uygulama, ‘sosyal devlet’ ilkesiyle,
sosyal güvenliğin temel değerleriyle ve yine Anayasamızda ifadesini
bulan şekliyle çocuk ve kadınların özel olarak korunması ilkesinin bir
yansıması olarak son derece yerinde bir uygulama olarak karşımıza
çıkmaktadır.
22. Evlenmeleri nedeniyle, gelir veya aylıklarının kesilmesi gere-
ken kız çocuklarına talepte bulunmaları halinde, almakta oldukları
aylık veya gelirlerinin iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere
evlenme ödeneği olarak peşin ödenmektedir. Ancak bu iki yıllık dö-
nemde dul eşin maaşında yapılacak artış, kız evlat tarafından evlenme
548 KAMU DENETÇILIĞI KURUMU