Page 612 - calisma-ve-sosyal-guvenlik-3

gelecekte yaşanması muhtemel olan sağlık sorunları öngörülmeden
19 yaşında bir genç tarafından hayati bir organın bağışlamasına ne-
den olacak ciddi ve vazgeçilmez bir gerekçe ve bulguya da rastlanıl-
mamıştır. Ayrıca maddi kaygılarla böbrek nakillerinin gerçekleştirilip
gerçekleştirilmediğinin tespitinin çok zor ya da imkânsız olması ne-
deniyle de Etik Komisyonu tarafından verilen kararın yerinde olduğu
düşünülmüştür.

20) Sonuç olarak gerek ulusal gerekse uluslararası mevzuatla etik
komisyonun kararı birlikte değerlendirildiğinde; etik komisyonunun
eşitliğe, hukuka ve hakkaniyete aykırı davrandığına dair herhangi bir
bulgu, bilgi ve belgeye rastlanmadığı ve bu kurallara aykırı davranıl-
dığının başvurucu tarafından da iddia ve ispat edilemediği, komisyon
kararının gerekçeli alındığı, kararda insan haklarından olan yaşama
hakkına titizlikle değer verip önemsediği, maddi amaçlarla bu anlaş-
manın yapıldığını iddia ve ispatın zorluğu gözetildiğinde etik komis-
yonu tarafından verilen ret kararında hukuka ve hakkaniyete aykırılık
tespit edilemediği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
D. İnsan Hakları Yönünden Değerlendirme;

21) İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin
Sözleşmeye göre herkesin yaşam hakkı yasayla korunur. Anayasamız-
da, kişinin yaşama hakkına, maddî ve manevî varlığının bütünlüğüne
dokunulamayacağı belirtilmiştir. Bu hükümler ve Medeni Kanunun
23’üncü maddesinde yer alan “Kimse, hak ve fiil ehliyetlerinden kısmen
de olsa vazgeçemez” hükmü kişiyi kendisinden bile koruma amacı güt-
mektedir. Organ bağışı yapan kişinin (verici) vücut bütünlüğüne el
atılan ve bu nedenle de kişilik hakkı ihlali söz konusu olabilecek taraf
olduğu açıktır.

22) İnsan hak ve özgürlüklerini korumak amacıyla düzenlenmiş,
yasal bağlayıcılığı olan “Biyoloji ve Tıbbın Uygulanması Bakımından İn-
san Hakları ve İnsan Haysiyetinin Korunması Sözleşmesi: İnsan Hakları ve
Biyotıp Sözleşmesi” hükümlerine göre bir kişiye herhangi bir müdaha-
lenin yapılabilmesi için özgürce ve bilgilendirilmiş bir şekilde onayının
(muvafakatinin rızasının) alınması; kişiye müdahalenin amacı, nite-
liği, sonuçları ve tehlikeleri hakkında uygun bilgiler verilmesi gerek-
mektedir. Ayrıca, ilgili kişinin onayını her zaman serbestçe geri çeke-
bileceği de belirtilmiştir. Sözleşmeye göre, yaşayan bir kimseden nakil

KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 611