Page 26 - ekonomi-maliye-ve-vergi-2

milletlerarası özel öğretim kurumlarının yabancı uyruklu gerçek ve tü-
zel kişiler tarafından veya Türk vatandaşlarıyla ortaklık yolu ile 4875
sayılı Kanun çerçevesinde Bakanlar Kurulunun izniyle açılabileceği,
ayrıca Türkiye Cumhuriyeti uyruklu gerçek kişiler, özel hukuk tüzel
kişileri veya özel hukuk hükümlerine göre yönetilen tüzel kişilerin de
kendi adlarına aynı amaçla milletlerarası mahiyette özel öğretim ku-
rumu açabileceğinin düzenlendiği görülmekte, 7 nci maddesinde ise
hangi koşullarda kurum açma izninin iptal edileceği, kurumun kapatı-
lacağı, devredileceği ve nakledileceğinin kurala bağlandığı anlaşılmak-
tadır.

51) Somut olayımızda özetle, ... Kolejleri olarak bilinen ve 5580 sa-
yılı Özel Öğretim Kurumları Kanununa göre faaliyette bulunan özel
okulların sahibi konumundaki ... Öğretim Kurumları A.Ş.’nin hisse-
darları arasında ... Öğretim Yatırımları ve Ticaret A.Ş’nin bulunduğu,
bu şirketin hissedarları arasında ise yabancı fonları temsil eden bir
Hollanda şirketinin de olduğu, İdare ile şikayetçi arasındaki hu-
kuki ihtilafın ise; sermaye yapısında yabancı fonlar bulunan ...
Öğretim Kurumları A.Ş. nin 5580 sayılı Kanunun 1 inci mad-
desi kapsamında Türkiye Cumhuriyeti özel hukuk tüzel kişisi
sayılıp sayılmayacağı veya 5580 sayılı Kanunun 5 inci maddesi
kapsamında ancak Bakanlar Kurulu iznini gerektiren ve do-
layısıyla ancak milletlerarası özel öğretim kurumu açabilecek
statüde olup olmadığı noktasında düğümlendiği anlaşılmakta-
dır.
52) Türk Hukukunda tüzel kişilerin tabiiyetine ilişkin açık bir dü-
zenleme bulunmamakla birlikte, Kamu İhale Kanunu (m.4),Türk Ceza
Kanunu (12/2), Maden Kanunu (m.6), Jeotermal Kaynaklar ve Doğal
Mineralli Sular Kanunu (m.4), Sigortacılık Kanunu (m.2/1), Bankacılık
Kanunu (m.2) ve daha pek çok kanunda yer alan hükümlerden hare-
ketle Türk Hukukunun Türk tabiiyetinde kabul ettiği tüzel kişilerin, bu
arada ticaret şirketlerinin Türkiye’de kurulmuş ticaret şirketleri oldu-
ğu görülmektedir. Öğretide ve içtihatlarda Türk hukukunda tica-
ret şirketlerinin tabiiyeti bakımından mevcut sistemin merkez
yeri sistemi, kriterin ise idare merkezi olduğu kabul edilmek-
tedir. (Gülin GÜNGÖR, Tabiiyet Hukuku, Gerçek Kişiler Tüzel Kişiler-
Şeyler, B.2, Ankara 2014, Yetkin Yayınları, s.204 210). Nitekim 6102
sayılı Türk Ticaret Kanununda ticaret şirketlerinin merkezlerinin

KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 19