Page 31 - ekonomi-maliye-ve-vergi-2

1 No’lu Protokolün 1. Maddesini dikkate alırken akılda bulundurul-
ması gereken ilk nokta, mülkiyet veya “mülk” kavramının AİHM tara-
fından çok geniş yorumlanmasıdır. Bu kapsama çok çeşitli ekonomik
konular girmektedir. Menkul ve gayrimenkul mallar, elle tutulabilir
veya tutulamaz varlıklar, hisseler, patentler, tahkim kararları, emek-
lilik maaşı hakkı, ev sahibinin kira alma hakkı, bir faaliyetin yürütül-
mesine ilişkin ekonomik çıkarlar, bir mesleği icra etme hakkı, belli bir
usulün uygulanacağına dair meşru beklenti, hukuki bir hak iddiası ve
bir sinemanın müşterileri.
63) İşle ilgili çıkarların (interests) “mülk” olarak kabul edilmesi yak-
laşımı Iatridis Yunanistan davasında (25 Mart 1999) benimsenmiştir.
Burada, Bay K.N. Yunanistan’da veraset yoluyla bir mülk edinmiş ve
(yetkililerden gerekli izni aldıktan sonra) bunun üzerine bir açık hava
sineması inşa etmeye karar vermiştir. Sonradan, sinemanın üzerine
inşa edildiği arazinin mülkiyeti ile ilgili bir ihtilaf doğmuş ve devlet bu
araziye el koymuştur. AİHM başvurucunun çıkarılmadan önce resmi
olarak geçerli bulunan bir kira sözleşmesine göre, yetkili mercilerden
bir müdahale olmaksızın sinemanın işletmesinden sorumlu olduğu-
nu ve bunun sonucunda da bir varlık olarak kabul edilen bir müşte-
ri kitlesi oluşturmuş bulunduğunu kaydetmiştir. Iatridis davasında
Mahkemece, arazinin başvurucuya iade edilmemesinin “açıkça” Yunan
kanunlarına aykırı olduğu tespit edilmiş ve başka bir konunun ele alın-
masını gerektirmeksizin 1 No’lu Protokolün 1. Maddesinin ihlal edil-
diğine karar verilmiştir.
64) Söz konusu içtihat somut olayımıza uygulandığında, şikayetçi
... A.Ş.’nin 2001 yılından bu yana 5580 sayılı kanun hükümlerine göre
öğretim faaliyeti yaptığı, 2009 yılında şikayete konu idarenin de gö-
rüşüne başvurarak almış olduğu kararla, bünyesinde yabancı sermaye
bulunduran bir şirkete hisselerinin bir kısmını sattığı ve 2014-2015
eğitim öğretim yılına kadar faaliyetlerini bu ortaklık yapısında devam
ettirdiği, bu süreçte AİHM içtihadı doğrultusunda varlık olarak kabul
edilen öğrencilerden oluşan gittikçe büyüyen bir ekonomik çıkar gru-
buna sahip olduğu görülmektedir. Şikayetçinin özel okul öğretim
faaliyeti bünyesinde sahip olduğu öğrenci kitlesinin AİHM içti-
hadı kapsamında varlık olarak değerlendirilmesinden bahisle,
şikayete konu idarenin işleminin, şikayetçinin mülkiyet hak-
kına müdahale niteliği taşıdığı kabul edilmektedir. Bununla

24 KAMU DENETÇILIĞI KURUMU