Page 266 - ekonomi-maliye-ve-vergi-2

başvurulabilir. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde
idarî yaptırım kararı kesinleşir.” hükmü yer almaktadır.
B. Şikayet Konusuna İlişkin Uygulamalar

27) 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 116. maddesinin bi-
rinci fıkrasında yer alan “...ve sürücüsü tespit edilemeyen..” ile “...tescil
plakalarına göre...” ibarelerinin, Anayasa’nın 38. maddesine aykırılığı
savıyla iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine yapılan itiraz başvuru-
su üzerine Anayasa Mahkemesince verilen 06.03.2008 tarih ve
E:2004/116, K: 2008/74 sayılı kararda, “Suçsuzluk karinesi, hak-
kında suç isnadı bulunan bir kişinin, adil bir yargılama sonunda suçlu
olduğuna dair kesin hüküm tesis edilene kadar masum sayılması ge-
rektiğini ifade eder.

2918 sayılı Yasa’nın 116. maddesinin birinci fıkrasında sayılan ih-
laller nedeniyle, sürücüsü tespit edilemeyen araçlara tescil plaka-
larına göre ceza veya suç tutanağı düzenlenmesi, bir trafik kuralının
ihlal edildiğine dair suç isnadı niteliğinde olup suçsuzluk karinesine
aykırılık taşımamaktadır.

Suçsuzluk karinesi kapsamında yer alan ve iddia edenin iddiasını is-
patla yükümlü olması kuralı da Anayasa’nın 38. maddesinin dördüncü
fıkrasının bireylere sağladığı anayasal bir güvencedir. Madde gerekçe-
sinde de bu konu açıkça ifade edilmiştir. Ancak genel anlamda suçun
kanıtlanması yükümlülüğü iddia edende kaldığı sürece, savunmasını
oluşturmak için ispat yükünü sanığa devreden kurallar ile hukuki veya
fiili varsayımların olduğu durumlarda ispat yükünün yön değiştirmesi,
masumiyet karinesine aykırılık taşımaz. Avrupa İnsan Hakları Mah-
kemesi de birçok kararında ispat külfetini tersine çeviren hukuki veya
fiili karinelerin kabulünü Sözleşme’nin 6. maddesinin ikinci fıkrasına
aykırı bulmamıştır.
Cezaların kişiselliği kuralı gereğince bir kişi, sadece kendisine ait
kusurlu fiilinden sorumlu tutulabilir. Bir kimsenin işlemediği bir fiil-
den dolayı cezalandırılması veya bir eylemin asli veya feri faili olma-
dan o eylemden sorumlu tutulması, Anayasa’nın 38. maddesinin ye-
dinci fıkrası gereğince olanaklı değildir.
116. maddedeki sorumluluk, iradi ve kusurlu olan sürücünün ey-
lemine dayanmaktadır. Ancak sürücünün kimliğinin belirlenmesinde,

KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 259