Page 36 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

İronik bir biçimde, geçmişte kadın, çocuk demeden evlerinden, yurtlarından, ailesinden ayrı konulan
ve zorla Avrupa’ya götürülerek köle ticaretine konu edilen insanlar, bugün tam tersi bir uygulamayla
Avrupa’ya girmemeleri için “geri itme” adı verilen insanlık dışı bir uygulamaya maruz bırakılmaktadır.
Doğal kaynakların sömürüsüne, ekonomik ve siyasi çıkarlara odaklanarak iç karışıklıklardan ve siyasi
istikrarsızlıklardan beslenen anlayışın ise değişmediği görülmektedir.

Mevcut durumda, insan haklarının devletlerin genel politik çıkarlarından ve toplumsal refahın sağ-
lanması gibi gayelerle politika üretimine yön veren ekonomik ilkelerden üstün olduğu unutulmuş
durumdadır.
Uluslararası Göç Örgütü (IOM) verilerine göre dünyadaki göçmenlerin toplam sayısı 281 milyonu aş-
mış olup; dünyadaki her otuz kişiden biri göçmendir. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin (BMMYK)
1
verilerine göre de dünyada en az 82,4 milyon insanın şiddet ve zulüm sebebiyle evlerini terk etmek
zorunda kaldığı, yani dünyadaki her 95 kişiden 1’inin çatışma veya zulüm sonucu evini terk ettiği;
%42’sinin ise 18 yaşın altındaki zorla yerinden edilmiş kız ve erkek çocuklardan oluştuğu ve
sadece 4,1 milyonunun sığınma için başvurabildiği anlaşılmaktadır. Türkiye ise, 3,7 milyonunu
2
Geçici Koruma Statüsü (GKS) kapsamındaki Suriyelilerin, 330 binini ise diğer milliyetlerden uluslararası
koruma altındaki kişilerin oluşturduğu 4 milyonun üzerinde sığınmacıyla dünyada en fazla mülteciye
ev sahipliği yapan ülke konumundadır.
3
Göçmen nüfusunun dünyanın her yerinde eşit ve adil bir şekilde ağırlanmadığı, her 10 mül-
teciden yaklaşık dokuzuna ev sahipliği yapan ülkelerin gelişmekte olan bölgelerdeki ülkeler
4
olduğu görülmektedir.
Bazı ülkeler şiddet ve zulümden kaçan milyonlarca sığınmacıya kucak açarken, bazıları coğrafi ko-
numlarını ve göçmenlerin yaşadığı ülkelere uzak olmalarını bahane ederek sığınmacıları misafir et-
mekten kaçınmakta, diğer bazı ülkeler ise bu raporda yer verildiği üzere uluslararası hukuka
aykırı geri itme uygulamaları gibi alınan sert önlemlerle sığınmacıların ülkelerine gelişlerini
engellemektedir.
5

1 Uluslararası Göç Örgütü’nün (IOM) resmi internet sayfası için bkz. https://www.iom.int/; Erişim Tarihi:07/09/2021.
2 BMMYK resmi verileri için bkz. https://www.unhcr.org/data.html; ayrıca bkz. https://www.unhcr.org/figures-at-a-glance.html ve
https://www.unhcr.org/tr/29009-unhcr-world-leaders-must-act-to-reverse-the-trend-of-soaring-displacement.html; Erişim Tari-
hi:07/09/2021.
3 Geçici koruma altındaki Suriyeliler ve Afgan, İranlı, Iraklı ve diğer milliyetlerden uluslararası koruma başvuru ve statü sahiplerini kap-
samaktadır. BMMYK resmi verileri için bkz. https://data2.unhcr.org/en/documents/details/90063; Erişim Tarihi:26/11/2021.
4 BMMYK raporu için bkz. https://www.unhcr.org/global-compact-refugees-indicator-report/; Erişim Tarihi:07/09/2021. Ayrıca BM
Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi’nin “Türkiye, yalnızca milyonlarca mülteciyi korumaya devam etmesiyle değil, aynı zamanda
onlara ev sahipliği yapma biçiminde de lider olmasıyla dünyaya bir örnek teşkil ediyor. Devlet ve Türk halkı, mültecileri kamu hizmetlerine
dahil ederek potansiyellerini gerçekleştirmeleri için onlara önemli fırsatlar sunuyor.” şeklindeki açıklaması için bkz. https://www.unhcr.
org/tr/30529-un-high-commissioner-for-refugees-praises-the-republic-of-turkey-for-its-continued-commitment-to-provide-prote-
ction-to-all-those-in-need.html; Erişim Tarihi:07/09/2021.
5 BMMYK’nın bazı devletlerin yeni gelenlere ev sahipliği yapma konusunda orantısız bir sorumluluk taşıdığını kabul ettiğini belirttiği,
diğer Avrupa Devletlerini ve AB’yi orantısız sorumluluk taşıyan devletleri destekleyerek dayanışma göstermeye çağırdığı açıklaması

34