Page 42 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

de uygulandığına yönelik raporlamalar ve durumun oldukça vahim nitelikte insan hakları ihlallerine
yol açtığı iddiaları, şikâyet başvurularını inceleme görev ve yetkisi bulunan anayasal bir kurum olarak
kurulan T.C. Kamu Denetçiliği Kurumu’nun kendisine yasa ile tanınan yetki çerçevesinde özel rapor
hazırlamasında etkili olmuştur.

T.C. Kamu Denetçiliği Kurumu toplumdaki bütün gelişmeleri, görev tanımı çerçevesinde takip eden,
şikâyetleri değerlendiren ve bunları raporlayan bir kurum olarak, Türkiye’de yaşayan her birey için, dini,
kültürel ve/veya etnik aidiyetinden bağımsız olarak, hak temelli çalışmalar yapmaktadır. Bu kapsamda
insan hakkı ihlallerine ilişkin ciddi iddia, tespit ve raporların olduğu somut vakalar ve kendisine bu
kapsamda yapılan şikâyet başvuruları ile şikâyet mekanizmalarına erişimi ve ihlalleri bildirmesi etkin
şekilde engellenen geri itme mağduru kişilerin mağduriyeti karşısında; Türkiye’nin uluslararası toplu-
mun desteği olmaksızın mevcut sığınmacı nüfusu nedeniyle tek başına üstlendiği sorumluluğun yanı
sıra, Kamu Denetçiliği Kurumu’nun geri itme olayları nedeniyle oluşan başta yaşam hakkı olmak üzere
temel insan hakkı ihlali iddialarını incelemesi gerekli görülmüştür.

Bu çerçevede bu raporun amacı, mülteci ve göçmenlerin uluslararası hukuka aykırı bir şekilde Türki-
ye’ye doğru geri itilmesi yoluyla temel haklarının ihlal edilmesinin tespitine yönelik kapsamlı bir araş-
tırmanın gerçekleştirilmesi ile en temel hakları ihlal edilerek geri itilen, ancak haklarını araması,
şikayet mekanizmalarına erişimi ve ihlalleri bildirmesi etkin bir şekilde engellenen veya çeşitli
sebeplerle seslerini duyuramayan;

02 Şubat 2022 tarihinde şiddete uğrayan, elbiseleri çıkartılarak -2 derecede Türkiye’ye geri itilen 60 mülteci
ve göçmen grubundan Yunanistan sınırında donarak hayatını kaybeden 19 mülteci ve göçmenin,
19 Mart 2021 tarihinde elleri plastik kelepçeli olarak denize atılan ve boğularak ölen 4 mülteci ve göçmenin,

Yunanistan’a düzensiz yollarla girdikleri için haklarında dava açılan ve hapis cezasına mahkûm edilen veya
yargılanmayı bekleyen düzensiz göçmenler ile refakatsiz çocukların,

Yunanistan Sahil Güvenlik personeli tarafından botu delinen, yanından hızlıca geçilerek batırılmaya çalışı-
lan, üzerlerine ateş açılan mülteci ve göçmenlerin,

Karnına basılarak çocuğu düşürülen ve 12 Eylül 2018 tarihinde geri itilen Iraklı göçmen aile Hece VAHİD ve
Amced SADİ’nin,

29 Şubat 2020 tarihinde Yunan sınır güvenlik güçlerince açılan ateşten ve doğrultulan silahtan korkarak
çocuklarına ulaşmak için nehre giren, vurulup öldürüldüğü, yaralandığı veya nehirde boğulduğu konusun-
da herhangi bir bilgiye erişilemeyen, en son suda hareketsiz kaldığı görülen Suriyeli Nedera Almonla’nın,

2 Mart 2020 tarihinde öldürülen ve vücudundan 4 kurşun çıkartılan 21 yaşındaki Suriyeli Muhammed El
ARAB’ın, sırtından vurularak yaralanan ve yolda hayatını kaybeden Suriyeli Ahmet Ebu Emad’ın,

4 Mart 2020 tarihinde 6 kişinin ateşli silahla vurulduğu olayda öldürülen Pakistanlı Muhammed Gulzari’nin,

20 Ekim 2021 tarihinde vücutlarında kimyasal yanıklar oluşturulan kadın ve çocukların,

40