Page 422 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

Edirne Valiliği tarafından yapılan resmî açıklamaya göre, göğsünden vurulan Gulzari’nin, aynı gün içinde
kaldırıldığı hastanede hayatını kaybettiği ve yine aynı olayda, beş kişinin daha ateşli silah kullanımı netice-
sinde yaralandığı Uluslararası Af Örgütü’nün olayın meydana geldiği esnada, olay yerinden ambulans-
202,
ların hızla geçtiğine tanık olduğu ve yaralanmamış olmasına rağmen üstü başı kan içinde kalan Pakistanlı
bir erkek ile görüştüğü, bu kişinin heyete, arkadaşının vurulmasının ardından onun, olayın olduğu yerden
taşınmasına yardım ettiğini anlattığı, Uluslararası Af Örgütü’nün Muhammad Gulzari’nin otopsi tu-
tanağının bir nüshasına da ulaştığı, bu raporda Gulzari’nin bedeninden 5 mm 5,56’lik nüve çe-
kirdeği çıkarıldığının belgelendiği, Gulzari’nin ölümüne ilişkin Türkiyeli savcılar tarafından başlatılan
soruşturmanın ise halen devam ettiği,

Ayrıntılarıyla belgelenen bir diğer vakanın da aynı bölgede hayatını kaybeden 22 yaşındaki Suriyeli Mu-
hammad Al-Arab vakası olduğu, Bir araştırma grubu olan Forensic Architecture (Adli Mimarlık) adlı kuru-
luşun, 2 Mart tarihinde Al-Arab’ın Yunanistan topraklarına geçmesinin sonra yaşanan ölümcül silah kulla-
nımını belgelediği, 203

Sığınma taleplerinin askıya alınmasının ardından, Yunanistan’a düzensiz yollarla giren kişilerin artık
haklarında dava açılması ve dört yıla kadar hapis cezasına mahkûm edilme riskiyle karşı karşıya bulun-
duğu, bu durumun sığınmacıların olduğu vakalar söz konusu olduğunda, şimdiye dek bu suçtan ötürü
kovuşturmalardan imtina eden Yunanistan mahkemelerinin ellerinin bağlandığı anlamına geldiği, Yu-
nanistan’da hukuki destek sağlayan bir sivil toplum örgütü olan HIAS’ın 1 Mart 2020 tarihinden beri, yine
bu tarihten sonra gelen ve sığınma başvurusunda bulunmalarına izin verilmeyen kişilere karşı düzensiz
giriş suçlamasının yöneltildiği 10 ayrı davada yargılanan kişilere hukuki yardım sağladığı, bu davaların
yedisinde seri muhakeme usulü uygulanarak sanıklar hakkında 3,5 yıl süre ile hapis cezası verildiği ve
bu kişilerin daha sonra cezaevine konulduğu, diğer üç davada ise haklarında dava açılanların refa-
katsiz çocuklar olduğu ve onların da halihazırda idari gözetim merkezlerinde yapılacak yargılamayı
beklediği
204,
1 Mart 2020’den itibaren ülke çapında bunlar gibi daha çok sayıda kovuşturmanın yürütülüyor olma-
sının da kuvvetle muhtemel göründüğü, işler durumda bir sığınma sisteminin bulunmadığı bir ortam-
da, ülkeye yeni varmış olan kişilerin, düzensiz olarak girmelerine dair “haklı bir gerekçe” bulabilmelerinin
mümkün olmadığı, dolayısıyla da bu yargılamaların 1951 tarihli Cenevre Sözleşmesi’nin düzensiz yol-
larla gerçekleşen girişler konusundaki yargılamaları ve alıkoymaları düzenleyen ve sığınmacı ve mülte-
cilerin düzensiz yollarla girişlerinden ötürü cezalandırılmalarını yasaklayan 31’inci maddesiyle bir tezat
oluşturduğu, sığınma başvurusunda bulunma hakkının askıya alındığı tarihten bu yana, ülkeye yeni
gelen kişilere, sığınmacılar için oluşturulan kabul merkezlerinde barınma imkânı sağlanmadığından, bu
kişilerin Ege adalarında bulunan geçici nitelikteki yerlere nakledilmesi uygulamasına son verilmiş du-
rumda olduğu, bu uygulamadan ötürü Midilli’ye varan kişilerin büyük bir kısmının, en az 10 gün boyun-

202 Edirne Valiliği tarafından yapılan 4 Mart 2020 tarihli basın açıklaması, http://www.edirne.gov.tr/basin-aciklamasi- , Erişim Tarihi:
27/01/2022.
203 Forensic Architecture, Mohammad al-Arab’ın Öldürülmesi, video, https://vimeo.com/395567226, Erişim Tarihi: 27/01/2022.
204 Hukuki destek sağlayan bir sivil toplum örgütü olan HIAS üyeleriyle 10, 16 ve 18 Mart 2020 tarihlerinde gerçekleştirilen görüşmeler.

420