Page 424 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

Geri itme uygulamasına maruz bırakılan kişilerin Yunanistan sahil güvenlik birimleri tarafından ya denizin
ortasında ya da Yunanistan adalarına varmalarına birkaç metre kala yakalandıklarını ifade ettikleri, bu ki-
şiler arasında Yunanistan adalarına ayak bastıktan sonra bile geri itme uygulamasına maruz bırakılanların
bulunduğu,

Denizde yakalanmalarının ardından göçmen ve mültecilerin bir bölümünün Yunanistan sahil güvenlik bi-
rimlerine ait deniz araçlarına alındıkları ve denizin Türkiye tarafına yakın sularına getirildikleri zaman da
kullanılabilir durumdaysa kendi botlarına, değilse de başka bir şişme deniz aracına bırakıldıkları, diğerle-
rinin botlarının ise Yunanistan sahil güvenlik birimlerine ait botlarla Türkiye tarafına sürüklendikten sonra
denizde bırakıldıkları, vakaların büyük bir bölümünde göçmenlerin botlarının motor, yakıt ya da küreklerin
alınmasıyla işlevsiz kılındığı, bazı vakalarda ise botların ya Yunanistan sahil güvenliği ya da sahil güvenliği
gördükten sonra kendilerinin delik bir botla Türkiye’ye geri itilmeyeceklerini umut eden göçmenler tarafın-
dan delindiği, Yunanistan’a deniz yoluyla ulaşmaya çalışan görüşmecilerden bir kısmının da botlarının çe-
kildiğini ya da alabora olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacak şekilde çevrelendiğini aktardıkları,

Hem kara sınırında hem de denizde geri itme uygulamasına maruz bırakıldıklarını ileri süren kişilerin büyük
bir kısmının şiddete ve küçültücü muameleye uğradıklarını ya da bunlara tanık olduklarını ifade ettiği, bu
kişilerin tokatlandıklarını, tekmelendiklerini, dövüldüklerini ve tartaklandıklarını söyledikleri,
neredeyse görüşülen kişilerin tamamının arandıklarını ve bazıları da cep telefonlarına, sim kart-
larına, paralarına, mücevherlerine, yedek kıyafetlerinin bulunduğu çantalarına, belgelerine ve
aile fotoğraflarına el konulduğunu ve bunların kendilerine geri verilmediğini veya denize atıldı-
ğını aktardıkları, görüşülen kişilerden bazılarının ise aşağılayıcı olarak tarif ettikleri çıplak ara-
malara maruz bırakıldıklarını söyledikleri, Yunanistan’dan Türkiye’ye geri itildiklerini öne süren kişilerin
tümünün kendilerine durumlarını açıklama ya da sınır dışı edilmelerine itiraz edebilme fırsatı verilmediğini
ifade ettikleri, bu hususların yanı sıra kişilerin hayatları ve sağlıkları denize çıkmaya elverişli olmayan araç-
larla denizde ya da insan yaşamının olmadığı kara sınır bölgeleri veya nehrin üzerindeki adacıklarda terk
etme uygulamalarıyla tehlike altına girdiği,

3907/2011 sayılı Yunanistan Kanunu’na göre Yunanistan’a düzensiz olarak varan ve yakalanan
üçüncü ülke vatandaşlarının gerekli kayıt, tespit ve koruma ihtiyacı değerlendirilmesinin yapıl-
ması için ilk önce İlk Kabul Merkezi’ne nakledilmelerinin gerektiği, Yunanistan hukukunun yetkili
makamlara Yunanistan topraklarına varan herkesin bireysel durumunu inceleme ve bu kişilerin
hukuka uygun bir şekilde sınır dışı edilme işlemleri gerçekleştirilmeden önce haklarında verilen
sınır dışı kararına itiraz edebilme fırsatı sağlama yükümlülüğü getirdiği,

Uluslararası Af Örgütü tarafından Mayıs 2015 tarihinde gerçekleştirilen araştırmanın göçmen ve mültecileri
herhangi bir resmî usul izlemeksizin Türkiye’ye doğru geri itmeye devam ettiklerini ortaya koyduğu, Ulusla-
rarası Af Örgütü tarafından belgelenen son geri itme vakalarının Kasım 2014’ün sonu ve Ağustos 2015’in
başları arasındaki dönemde gerçekleştiği, toplamda en az 248 kişinin geri itildiği bu vakalardan yedisi kara
sınırlarında gerçekleşirken, en az 162 kişinin geri itildiği dört vakanın ise denizde meydana geldiği, söz ko-
nusu olayları aktaran kişilerin Suriye, Filistin, Irak, Afganistan ve Sudan uyruklu kişiler olduğu,

422