Page 121 - Ön kapak-merged (1)

İyi Yönetim İlkeleri Rehberi

Düzenleyici işlemlerde gerekçe bulunmasına ilişkin yükümlülük Mevzuat
Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 10’uncu maddesinde
yer almaktadır. Buna göre, “Taslaklarda (...) genel gerekçe bulunması
zorunludur.”

Gerekçe ilkesine Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin 28 Eylül 1977 tarihli
ve (77) 31 sayılı “Bireyin İdari İşlemler Karşısında Korunması” konulu
Tavsiye Kararında da yer verilerek bireylerin haklarını, özgürlüklerini veya
menfaatlerini ihlal edici nitelikte bir idari işlem söz konusu olduğunda,
ilgilinin bu işlemin dayanağı olan nedenlerden haberdar edileceği, bunun
ise ya idari işlemin metninde nedenlerin belirtilmesi şeklinde veya ilgilinin
isteği üzerine, makul bir süre içinde yazılı olarak ayrıca kendisine verilmesi
şeklinde olacağı düzenlenmiştir.

Avrupa Doğru İdari Davranış Yasasının “Kararların gerekçelerin belirtme
yükümlülüğü” başlıklı 18’inci maddesinde, gerçek bir kişinin hak ve
menfaatlerini olumsuz şekilde etkileyebilecek her kararın ilgili olaylar ve
hukuki dayanağı işaret edilerek gerekçesinin belirtileceği ve yetersiz veya
belirsiz ya da bireysel gerekçe içermeyen kararlar almaktan kaçınılacağı
ifade edilmiştir.

ÖRNEK OLAYLAR

Örnek Olay-1: Danıştay 10. Dairesinin 10/11/1994 tarihli ve 1993/1403 E.,
1994/5633 K. sayılı kararında, davanın, sarı basın kartı verilmesi talebinin
reddine ilişkin davalı idare işlemi ile Basın Kartı Yönetmeliğinin bazı
maddelerinin iptali istemiyle açıldığı belirtilmiştir.

Yapılan değerlendirme sonucunda, idari işlemlerin gerekçeli olması
ilkesinin, işlemi yapan idareyi yönetsel işlemin dayandığı maddi ve hukuksal
nedenleri açıklamaya, uyguladığı yasayı kavramaya, doğru ve anlamlı
olgular ortaya koymaya ve denetim yapmaya zorladığı, işlemde, gösterilen
gerekçenin işlemin yasaya uygunluğunu değerlendirme, itiraz edip etmeme
ve yargı yoluna gidip gitmeme konusunda işlemin ilgilisine yardımcı olduğu
belirtilerek davacının sarı basın kartı talebinin reddine ilişkin dava konusu
işlemin “idari işlemlerin gerekçeli olması ilkesi”ne aykırı bulunduğundan
bahisle iptaline karar verilmiştir.
Örnek Olay-2: Kamu Denetçiliği Kurumunun 2018/10981 numaralı başvuru
hakkında 21/02/2019 tarihinde verdiği kararda, başvuran tarafından,
mülakatın yenilenmesi ve unvan değişikliği yapılması talep edilmiştir.

120