Page 68 - kdk-sempozyum-3
P. 68
nedenle, NHRI sadece ombudsmanlık işinden bir miktar öteye geç-
mektedir. Elbette NHRI olmak için bir daire olarak asgari standartlara
gerek vardır. Bunlar Paris İlkeleri olarak bilinmektedir ve eminim bir
çoğunuz bunları biliyorsunuz. Bir kurumun NHRI statüsünde olması ve
başarılı olabilmesi için karşılaması gereken altı temel kriter bulunmak-
tadır. Bunlar slaytta listelenmiştir ve bir kısmını kısaca açıklayacağım.
Yetki ve yetkinlik ifadeleri, kurumun mümkün olan en geniş yetkiye sa-
hip olmasıdır. Ve insan hakları ile alakalı uluslararası belgeleri temel al-
maları gerekir. Elbette belirli sınırlamaların olması, her kurumun ulus-
lararası belgelerde belirtilen tüm insan haklarını savunmak zorunda
olduğu anlamına gelmez. Örneğin, benim dairem çocuk hakları, engelli
bireylerin hakları ve cinsiyet eşitliği ile LGBT haklarında çalışmamak-
tadır çünkü Hırvatistan’da bu hak grupları için ayrı ombudsmanlık ku-
rumları bulunmaktadır. Yetki anayasa içerisinde belirtilmelidir ancak
sonrasında da yasamada işlevselleştirilmesi gerekir. NHRI’ler, devleti
mercek altına alamazlar ancak onu eleştirebilirler ama günlük ombu-
dsmanlık çalışmalarımıza çok benzer olduğuna eminim.
Bağımsızlık yasama ya da anayasa ile ombudsmanlık işlevine çok
benzer bir şekilde sağlanmalıdır. Bu demek oluyor ki, yasal işlevi ve
finansal özerkliğinin olması gerekmektedir. Ve tayin ile işten çıkarma
prosedürleri gerçekten sıkı ve yasama içerisinde olmalı ve yetkiler de
istikrarlı olmalıdır.
Üyelik ve etkileyici işbirliği üzerinden çoğulculuk, dairelerin çeşitli
personelinin olması gerektiği anlamına gelir. Toplum içerisinde,
özellikle marjinalleşmiş ve hassas gruplar ile işbirliği oluşturmalıdır.
Araştırma projeleri ya da belirli tematik öncelikler söz konusu
olduğunda başlıkları ya da öncelikleri serbest bir şekilde seçebilmelidir.
Yeterli kaynaklar da çoğu zaman elde edilmesi en zor unsurdur. Emi-
nim buna katılıyorsunuz. Yeterli bütçeyi alabilmek için hükümet ve par-
lamentoda farklı yapılar ile zor müzakereler yapılması gerekmektedir.
NHRI’nın sorumlulukları da listelenmiştir ve örnek vermek gerekirse,
takip etmeye karar verdiği insan hakları ihlallerinin tamamını NHRI ta-
kip etmektedir. Bu nedenle, sorumlulukları kötü yönetim olaylarının
yine ötesine geçmekte ve bize şikayette bulunan vatandaşların hak
ihlallerini aşmaktadır çünkü vatandaşlar, haklarının kamu kurumları
nezdinde ihlal edildiğini düşünmektedirler.
66 | III. ULUSLARARASI OMBUDSMANLIK SEMPOZYUMU