Page 98 - soma rapor 30122014

7. Bireylerle doğrudan doğruya ilişkilidir.

Saygın siyaset bilimcileri ve ekonomistlerin görüşlerinden hareketle, “denetlenmemiş bir
bürokratik hakimiyet” ülkemiz için bir tehdittir. Devasa bir aygıt olan devlet ve bürokrasinin

denetlenmesi sözde değil özde gerçekleştiğinde bir anlam ifade eder. Aksi takdirde devletin

tahrip edilmesi sonucunu doğurur.

“Kamu yararına saygı göstermezsek; kamusal alanın, kamu kaynaklarının ve

hizmetlerinin özelleşmesine izin verir ya da bunu teşvik edersek; genç kuşağın yalnızca kendi
ihtiyaçlarıyla ilgilenme desteklersek, o zaman halkı ilgilendiren kararlar alınırken yurttaşların

katılımından giderek uzaklaşıldığını gördüğümüzde şaşırmamalıyız….Hiçbir modern devlet
idaresi, yurttaşlarını ihmal etmemelidir...Devletin yalnızca müdahale edebileceği değil, bunun

gerekli olduğu belirli alanlar bulunduğu, rekabetin denetim vasıtası olarak işletilmediği
kuruluşların kamu tarafından yönetilmesini önermek”, devletin ekonomik hayattaki düzenleyici

ve denetleyici rolünün bir gereğidir. “Devletin ekonomik hayattaki rolü pragmatik bir sorundu.”

Buradan hareketle, Soma maden kazasının meydana gelişinde hükümet fonksiyonundan

çok “idari fonksiyon” un ve bunun başında bulunan üst düzey bürokratların sorumlu olduğu

kuşkusuzdur. Siyasi sorumluluk bakanların, demokratik ve siyasi kültürlerine göre kendilerinin
karar verecekleri, sorumluluklarını üstlenecekleri bir pozisyondur. Gelişmiş demokrasilerde,

kamuoyunun da beklediği olumlu örnekler bulunmaktadır.

Diğer yönden, Kurumumuzun Gezi Olaylarıyla ilgili vermiş olduğu kararda değinildiği

üzere, bu facia karşısında idari fonksiyonu kullanan bürokratların gerekli demokratik tavrı,
siyasilerden önce göstermeleri beklenir. Siyasi irade görevden almadan, bu makamlardan

ayrılmalarının gerektiği, abartılı bir tespit olarak görülmemelidir. Bize göre, ihmaller zinciri
değerlendirmesi, yaşanan olayda hafif kalmaktadır. Bilinçli taksir ve sonuçta taksir bağlantısı

kurulduğunda (ki vardır) neticesi sebebiyle ağırlaşmış suç söz konusu olabilecektir. Bunun

yargıya müdahale olarak algılanmaması gerekir. Rapor yazıldığında, henüz kovuşturma
aşamasına geçilmediğinin altı çizilmelidir.

Cezasızlık kültürü AB tarafından da eleştirilmektedir. Basına yansıdığı kadarıyla
sorumlular hakkında soruşturma izni verilmediği tespit edilmiştir.

Ruhsat izni verilmesi sürecinden başlamak üzere; projelendirme, işletme izninin
verilmesi, rödövans veya hizmet alımı sözleşmelerinin akdedilmesi, bu sözleşmelere ilişkin

teknik şartnamelerin hazırlanması, çalışma düzeninin, üretim hacminin belirlenmesi, alınacak
madenlerin fiyatlandırılması, yapılan işin denetlenmesi gibi bütün süreçlerde yetkili olan

84