Page 100 - soma rapor 30122014

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

KÖMÜR MADENCİLİĞİNDE İDARİ YAPILANMA VE

DENETİM

Anayasamızın 168 inci maddesinde yer alan, “Tabii servetler ve kaynaklar Devletin

hüküm ve tasarrufu altındadır. Bunların aranması ve işletilmesi hakkı Devlete aittir. Madenlerin
aranması ve işletilmesi hakkı, belli bir süre için, gerçek ve tüzel kişilere devredilebilir. Devletçe

yapılacak gözetim, denetim usul ve esasları ve müeyyideler kanunda gösterilir.” hükmüne

istinaden çıkartılan 3213 sayılı Maden Kanunu ile madenlerin aranması, işletilmesi, üzerinde
hak sahibi olunması ve terk edilmesi ile ilgili esas ve usuller düzenlenmiş, “maden hakları ile

ilgili bütün faaliyetleri yürütme ve vecibeleri yerine getirme, kontrol ve denetimi yapma ve
yönlendirme” görevi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na verilmiştir.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın teşkilat yapısı incelendiğinde, Bakanlığın ana
hizmet birimi veya bağlı ya da ilgili kuruluşu statüsünde olan ve madencilik sektörü ile

doğrudan faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlar yer almakta olup, Maden İşleri Genel

Müdürlüğü (MİGEM), Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA), Türkiye Taşkömürü
Kurumu, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ) ve

Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü bunlardan başlıcalarıdır.

Soma maden kazası özelinden hareketle hazırlanan iş bu raporun çalışma konusu
itibarıyla Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bünyesinde öncelikle muhatap kabul edilen idari

kurumlar; Bakanlığın ana hizmet birimlerinden olan “Maden İşleri Genel Müdürlüğü” ,bağlı

kuruluşu statüsünde olan “Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü” ve ilgili kuruluşu
statüsünde olan “Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu” olmuştur.

Öte yandan, Anayasamızın 49 uncu maddesi gereği Devlet, çalışanların hayat seviyesini
yükseltmek, çalışma hayatını geliştirmek için çalışanları ve işsizleri korumak, çalışmayı

desteklemek, işsizliği önlemeye elverişli ekonomik bir ortam yaratmak ve çalışma barışını
sağlamak için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür. Anayasamızın anılan hükmünden

hareketle 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında

Kanun ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, çalışma hayatını düzenleyici, işçi-işveren
ilişkilerinde çalışma barışının sağlanmasını kolaylaştırıcı ve koruyucu tedbirler almak, iş sağlığı

ve güvenliğini sağlayacak tedbirlerin uygulanmasını izlemek, sosyal güvenlik imkânını
sağlamak, bu imkânın yaygınlaştırılması ve geliştirilmesi için gerekli tedbirleri almak, çalışma

86