Page 46 - temel-haklar
P. 46
verilmediğinden dolayı ödenemeyen borçlar zamanaşımına uğrayarak
kamu idareleri lehine düşer”,
d. 6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun 77 nci maddesi “Haklı bir
sebep olmaksızın, bir başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginle-
şen, bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlüdür. Bu yükümlülük, özellikle
zenginleşmenin geçerli olmayan veya gerçekleşmemiş ya da sona ermiş bir
sebebe dayanması durumunda doğmuş olur”; 82 nci maddesi ise “sebep-
siz zenginleşmeden doğan istem hakkı, hak sahibinin geri isteme
hakkı olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâl-
de zenginleşmenin gerçekleştiği tarihten başlayarak on yılın geç-
mesiyle zamanaşımına uğrar” hükümlerini içermektedir.
B. Şikâyet Konusuna İlişkin Uygulamalar
22) Yapılan inceleme ve araştırma sonucunda doğrudan son bedelli
askerlik uygulamasına ilişkin olarak emsal bir yargı kararına rastlan-
mamıştır. Öte yandan, her ne kadar önceki mevzuat hükümlerine iliş-
kin olsa da dövizle askerlik alacağına ilişkin açılan bir dava hakkında
AYİM tarafından alınan bir karar aşağıda sunulmuştur. Söz konusu ka-
rarda, genelde özel hukuk ilişkilerinde kullanılan Borçlar Kanununun
idarenin işlemine ilişkin olarak da kullanılması dikkat çekmektedir.
23) AYİM 2 nci Dairesi tarafından 22/1/1986 tarihinde alınan
85/70 Esas ve 86/9 Karar sayılı kararda, 1111 Sayılı Askerlik Kanu-
nu’na bazı ek maddeler ve geçici madde eklenmesine ilişkin 2299 Sayılı
Kanundan istifade ile döviz ödemek suretiyle askerlik yapmak amacıy-
la kanunda öngörülen döviz miktarını yatıran, ancak sonradan yaş ne-
deniyle anılan kanundan yararlanma şartlarını haiz olmadığı anlaşılan
davacıya, yatırdığı dövizin Borçlar Kanununun 83 üncü maddesinden
esinlenerek, iade tarihindeki resmi kur üzerinden hesaplanacak Türk
parası olarak ödenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Anılan dava-
da; “Davalı idarenin 2299 Sayılı Kanun kapsamına girmeyen davacıdan
4418.46 Kanada Dolarını aldığı, davacının 15.2.1984 tarihli dilekçesi ile
talep etmesine rağmen söz konusu parayı iade etmediği ortadadır. Sebep-
siz zenginleşme, idare hukukunda da tanzim borcunun doğumuna
yol açmaktadır. Olayımızda davacıdan söz konusu meblağın alın-
masını haklı kılacak hiçbir hukuki nedenin bulunmadığı, bu ikti-
sabın davacının aleyhine olarak idarenin sebepsiz zenginleşmesi-
ne yol açtığı gözönünde tutulacak olursa, idarenin alınan parayı
KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 41