Page 194 - kdk_yillik_rapor2018

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Uluslararası konjonktüre bakıldığında, sporda giderek iyi yönetim, sosyal içerme,
tahkim müessesesinde insan haklarına riayetin konuşulduğu, uluslararası aktörlerin,
spor kulüpleri, federasyonları ve üst kuruluşlarının iş ve işlemlerinde özerkliklerini
kuvvetlendirmenin daha etik, evrensel insan haklarına daha saygılı, sporcu bireyleri
ve sporun diğer kişilerini bu idari yapılar karşısında koruyan mekanizmalar arayışı
içerisinde olduğu bir döneme girilmiştir.
Avrupa Konseyi ve Birleşmiş Milletler gibi günümüz modern insan hakları belgelerinin
kaynağını oluşturan örgütlerin; spor yapılanması, spor hukukunun uygulanması,
spor insanlarının devleşmiş spor organizasyonları ve endüstrisi karşısında korunması
konusuna daha çok eğildiği görülmektedir. FIFA ve UEFA hukuki metinlerinde insan
hakları ve iyi yönetim ilkelerine ilişkin bir takım değişiklikler yapmak üzere çalışmalara
başlamıştır. UEFA ve Avrupa Konseyi 30/05/2018 tarihinde bir Mutabakat Zaptı
imzalamıştır. Yine FIFA'nında Avrupa Konseyi ile benzer konuların içerileceği bir
üzerinde devam eden ortak çalışmalarını 2018 yılı sonlarında tamamlaması ve buna
bağlı olarak da Statüsü’nde çeşitli değişiklikler yapması beklenmektedir.

Bu anlamda, sporun özgüllüğü/kuralları ile ‘hukuk’ arasındaki dengenin yeniden
gözetildiği, bu ikisi arasında kalan alanların ve uzlaşmazlıkların arttığı, ulusal yargı
mercilerinin spor hukuku ya da Lex sportiva ile etkileşiminin yeniden gözden geçirildiği
bir sürece girilmiştir. CAS ya da uluslararası üst Federasyon yapılanmaları aleyhine
ulusal mahkemelerde sık sık insan hakları ihlali iddiaları ile davalar açıldığı, bu
davaların Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM) taşındığı görülmektedir. Benzer
şekilde AİHM önünde hâlihazırda, TFF ve Spor Genel Müdürlüğünün uygulamalarını
konu alan, çeşitli insan hakları ihlalleri iddiaları ile Türkiye Cumhuriyeti Devleti
aleyhine açılan ona yakın derdest başvuru bulunmaktadır. AİHM tarafından 2017
yılının sonunda Türkiye’ye sorular yöneltilmeye başlamıştır. Özellikle PFDK ve Tahkim
Kurulu ile ilgili olan başvurulara bakıldığında her bir başvurunun ortak özelliğinin
AİHM başvurucularının sosyal medyada yapmış oldukları futbola ilişkin ya da futbolla
ilgili olmayan bir takım ifadelerin PFDK’ya yansıması sonucu uygulanan yaptırımların
ifade özgürlüğü ve adil yargılanma hakkı ihlallerine sebep olduğu iddialarını içerdiği
görülmektedir.
Uluslararası gelişmeler ile Sporun Devlet tarafından Anayasal haklardan bir tanesi olarak
ele alınması, Türkiye Futbol Federasyonu da dahil olmak üzere Spor Federasyonlarının
insan hakları değerlerini en güzel şekilde uygulayan örnek kurumlar olmaları yönünde
ilgili idarelere daha büyük sorumluluklar düştüğünün önemli birer göstergesidir.
Sporda Hak İhlalleri ve Denetim Çalıştayı
Yukarıda da yer verildiği üzere spor, Anayasa’da sosyal haklardan bir tanesi olarak
düzenlenmiş, önemli bir kamu hizmetidir. Spor hizmetinin sunulmasında başta Spor
Genel Müdürlüğü ve bağlı Federasyonlar ile Bağımsız Federasyonlar, Türkiye Futbol
Federasyonu görevlendirilmiştir. Bu çerçevede, spor federasyonları hakkında yapılan
şikâyetler KDK tarafından incelenmektedir.

2018 YILLIK RAPOR 193