Page 295 - KDK

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Başvuranın ön ödemeli sayacının 20 yılını doldurmuş bir sayaç olması nedeniyle
mekanik sayaç takılmak suretiyle yenilendiği ve mekanik sayaç bağlantısı yapılması
nedeniyle aboneden bir kereye mahsus olarak ve Şirketin abonelerin faturalarını
ödememesi durumunda alacaklarını garanti altına almak amacıyla her yıl güncellenerek
belirlenen miktarda güvence bedeli alındığı ve aboneliğin sonlanması durumunda
güncellenerek iade edildiği anlaşıldığında mekanik sayaç takılması durumunda alınan
bu güvence bedelinin makul olduğu değerlendirilmektedir.
İdarelerin, sayaç seçimi (ön ödemeli veya mekanik) hususunda aboneye tercih etme
hakkı tanıması gerekmekte olup, bu hususun göz ardı edilmesi ve abonelerin mevzuata
göre olmasa da uygulamada mekanik (faturalı) sayaç kullanmaya zorlanmasının,
6098 sayılı Türk Borçlar Kanun'una, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki
Kanunu'nun lafzına, ruhuna, düzenleme amaçlarına ve temel tüketici hakları ile
hukukun genel ilkelerine aykırılık teşkil ettiği değerlendirilmektedir. Nitekim Yargıtay
3. Dairesinin de 2014/16784 E. ve 2015/12327 K. no.lu kararında; “ASKİ Tarifeler
Yönetmeliği’nin 12. maddesinde yeni abonelikler için mekanik veya kartlı sayaç
kullanımı hususunda idareye takdir hakkı tanınmış ise de; idarenin bu takdir hakkı
kullanırken objektif iyi niyet kurallarına uygun davranması zorunludur. Ayrıca; 4077
sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un 5/3. maddesinde (6502 sayılı
Kanunun 6/3) “Aksine bir teamül, ticarî örf veya âdet yoksa, satıcı bir mal veya hizmetin
satışını o mal veya hizmetin kendisi tarafından belirlenen miktar, sayı veya ebat gibi
koşullara ya da başka bir mal veya hizmetin satın alınmasına bağlı kılamaz. Diğer mal
satışı ve hizmet sağlama sözleşmelerinde de bu hüküm uygulanır” hükmü amirdir. Bu
bağlamda davalı idarenin tek taraflı olarak çıkardığı yönetmeliği gerekçe göstererek,
iltihakî nitelikteki sözleşmeyle, kartlı (ön ödemeli) sayacı zorunlu tutması, Türk Borçlar
Kanunu'na, 4077 ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Yasaların, lafzına,
ruhuna, düzenleme amaçlarına ve temel tüketici hakları ile hukukun genel ilkelerine
açıkça aykırılık teşkil etmektedir. Dairemiz uygulaması da sayaç seçiminin (kartlı, ön
ödemeli veya mekanik, faturalı, okumalı) aboneye bırakılması gerektiği yönündedir.
O hâlde mahkemece; mekanik sayaç veya kartlı sayaç seçimi hususunun davacının
muhtariyetinde bulunduğu göz ardı edilerek, davacının mekanik sayaç takılması
yönündeki talebin reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu sebeple
davacı lehine bozulmasına karar verilmiştir.” şeklinde hüküm tesis ettiği görülmektedir.

Doğalgaz Dağıtım Şirketi tarafından Kurumumuza mekanik sayaç kullanımının
gerekli olduğuna ilişkin makul gerekçelerin ileri sürüldüğü, ancak bu konuda görsel ve
yazılı iletişim kanallarıyla mekanik (faturalı) sayaç uygulamasının abonelere sağladığı
avantajların ve faydaların dile getirilerek, mevcut abonelerin gönüllü olarak mekanik
sayaç seçmesini teşvik edecek daha çok faaliyet ve tanıtımlara yer vermesinin iyi niyet
kurallarına, temel tüketici haklarına, iyi yönetim ilkelerine ve hakkaniyete uygun
olacağı sonucuna varılmıştır.

294 2020 YILLIK RAPOR