Page 319 - KDK

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Bugün Türkiye’de yaşayan tüm bireylerin; din, dil, ırk, mezhep, bölge, felsefi kanaat,
siyasi görüş ve kültür farklılıkları gözetilmeksizin, modern toplumlara özgü bir hayat
standardına ulaşması noktasında çok büyük mesafe alınarak; insanların tüm sıkıntı
ve dertlerini, meşru vasıtalar ile dile getirip, haklarını arayabilmelerine imkân veren
yasal ve idari mekanizmalar oluşturularak; bu ülkede yaşayan tüm insanların, kendini
yalnız, kimsesiz ve güçsüz hissetmeden; hak, hukuk ve adalet hakkında en ufak bir
endişesi, ayrımcılığa uğradığı yönünde düşüncesi olmaksızın; daha mutlu, huzurlu
ve güven içerisinde yaşamalarına imkân verecek bir devlet sistemi oluşturulma hedefi
benimsenmiştir.
Bu sürecin somut örneklerinden birisi olarak 17 Temmuz 2004 tarihinde kabul edilen
5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında
Kanun ile terör ve terörle mücadeleden doğan zararların karşılanmasının usul ve esasları
düzenlenerek, terör mağdurlarının zararlarının, mezkûr Kanun hükümleri kapsamında
kurulan “Zarar Tespit Komisyonları” vasıtasıyla tazminine yönelik bir iç hukuk
müessesesi tesis edilmiştir.
Mezkûr 5233 sayılı Kanun’un oluşturduğu hak arama mekanizmasının yürürlüğe
girmesinden çok daha önce yürürlüğe giren önce 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve
Aylık Bağlanması Hakkında Kanun ise bu konuda bir diğer temel hak arama imkânı
oluşturan yasal dayanaktır.
PKK terör örgütü ve diğer terör örgütlerinin yol açmış olduğu terör eylemleri nedeni
ile veya bu terör eylemlerine mukabele sadedinde güvenlik güçlerimizce alınan tedbirler
sadedinde mağduriyet yaşayan, zarara uğrayan gerçek ve tüzel kişiler ile toplum
kesimlerinin zararının tazmini sureti ile toplum-devlet kaynaşmasının tesisine hizmet
eden 5233 ve 2330 sayılı mezkûr Kanunların hükümlerinin etkili bir şekilde tatbiki
önem arz etmektedir.
Bu noktada, 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun
kapsamına giren alacakların zamanaşımına tabi olmasının önüne geçmek amacı ile
yasal düzenleme yapılması önem arz etmektedir. İlave olarak, 2330 sayılı mezkûr
Kanun hükümlerinden doğan alacakların, muhatapların başvurusuna gerek olmaksızın
idare tarafından re’sen ifasına yönelik gerekli yasal tedbirlerin alınması da önem arz
etmektedir.
Son olarak, rapor döneminde Kurumumuza iletilen çok sayıda başvurudan hareketle,
mahkeme ilamı ile kesinleşmiş olan terörist eylemlerden kaynaklı tazminat alacaklarının,
bütçe yetersizliği nedeni ile ödenememesi durumu tespit edilmiştir. Bazı dosyalarda,
söz konusu mahkeme ilamına konu alacakların, kişiler tarafından icra takibine konu
edildiği de görülmektedir. Kamu idaresinin, bu türden borçların zamanında ödenmesi
açısından ilave önlem alması gerektiği değerlendirilmektedir.
Başta PKK terör örgütü olmak üzere, terör örgütlerinin hain saldırılarında, resmi görev
yürüten kişiler yanı sıra çok sayıda sivil vatandaşımız da hayatını kaydetmekte ve şehit

318 2020 YILLIK RAPOR