Page 292 - 2021 Yıllık Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Ayrıca, 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun'un “Genel Esaslar” başlıklı 4. maddesinde
“engellilerin tüm hak ve hizmetlerden yararlanması için fırsat eşitliğinin sağlanması,
engellilerin bağımsız yaşayabilmeleri için erişilebilirliğin sağlanması... esastır” hükmüne
yer verilmiş olup Kanunun diğer ilgili maddelerinde de engelli bireylerin diğer bireylerle
eşit koşullarda, hak ve özgürlüklerden tam ve eşit olarak yararlanması, toplumsal hayata
tam ve etkin katılımlarının sağlanması amacıyla devletin gerekli tedbirleri alacağı
hüküm altına alınmıştır.

Bu kapsamda, “Engelli Hakları”na ilişkin Kurumumuza yapılan tüm başvurular
hassasiyetle incelenmekte ve ivedilikle çözüme kavuşturulması yönünde Kararlar
verilmektedir. Kurumumuza yapılan bir başvuruda, kişi engelli doğduğundan
kendisinin bakımı için doğduğu günden itibaren ailesine engelli yakını aylığı
bağlandığını, ancak yenilenen sağlık kurulu raporu sisteme yanlışlıkla “engel durumu
yoktur” ibaresiyle giriş yapıldığından engelli aylığının kesildiğini ve mağdur edildiğini
beyan ettiğinden ilgili kurumlarla iletişime geçilmiş, kişinin bahse konu şikâyeti
Kurumumuzun girişimleriyle başvurusundan bir gün sonra çözüme kavuşturulmuş ve
başvurucu tarafından Kurumumuza gönderilen e-maille teşekkür edilmiştir 159 .

Covid-19 virüsünden etkilenme derecesinde yüksek risk grubunda olan Down sendromlu
bireyler hakkında gerekli tedbirlerin (covit aşısı) vakit geçirilmeksizin alınması için ilgili
kurumlara yapılan müracaatların kabul edilmemesi üzerine Kurumumuza yapılan
başvuru ile ilgili olarak ise bahse konu talep Birleşmiş Milletler Engellilerin Haklarına
İlişkin Sözleşmesi'nin 11'inci maddesinde yer alan “özel gereksinimli bireylerin risk
durumlarında korunması gerektiği” hususu ile ilişkilendirilerek özel tedbirler kapsamında
değerlendirilmiş ve söz konusu talebin, yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından
incelenerek dostane çözüm yolu ile sonuçlandırılması yönünde Karar verilmiş olup
Kararımıza istinaden ilgili Kurum tarafından verilen cevabi yazıda, down sendromlu
vatandaşlara aşı hakkı tanımlamasının yapıldığı, ayrıca, Covid-19 ile birlikteliğinde
yüksek risk oluşturabilen kronik hastalığı olan vatandaşlara, morbid obez vatandaşlara,
malign tümörü olan kanser hastalara, diyaliz hastalarına ve immuno supresif tedavi alan
hastalara da öncelikli aşılanma hakkının tanımlandığı bildirilmiştir 160 .

Bir başka başvuruda, % 90 oranında görme engeli (Retinal Stargardt göz hastalığı) olan
bir avukatın, engel durumuna uygun bir odada çalışma talebinin ilgili idare tarafından
reddedilmesi üzerine Kurumumuza başvurduğu, engelli haklarına ilişkin devletin pozitif
yükümlülükleri kapsamında engelli personelin idari başvurularının makul sürede ve
gerekçeli olarak sonuçlandırılması, engelli personele ilişkin mahkeme kararlarının
geciktirilmeksizin uygulanması için gerekli tedbirlerin alınması, idarenin ve yöneticilerin
engelli personelin benzer taleplerine yaklaşımının iyileştirilmesi, engelli hakları alanında
farkındalık oluşturulması, engelli personelin hürriyetini kısıtlayıcı nitelikte idari işlem,
eylem, tutum ve davranışlardan sakınılması, çalışanlara hak arama imkânı sağlayan
güvencelerin bilinmesi ve hak arama hürriyetinin teşvik edilmesi hususlarında idarece

159 2021/16099 numaralı başvuru hakkında verilen 01.11.2021 tarihli Dostane Çözüm Kararı
160 2021/3105 numaralı başvuru hakkında verilen 05.03.2021 tarihli Gönderme Kararı

2021 YILLIK RAPOR 291