Page 296 - 2021 Yıllık Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

7.9.1.5 Şehit Yakınları ve Gazi Haklarına İlişkin Başvuruların
Değerlendirilmesi
Şehit yakınları ve gazilerin haklarına ilişkin olarak ilgili mevzuat hükümlerine göre
kamu kurum/ kuruluşlarının ödev ve yükümlülükleri bulunmakla birlikte, 19 Şubat
2014 tarihli 28918 sayılı Resmi gazetede lanan 6518 sayılı Bazı Kanun ve Kanun
Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 40. maddesi
ile İçişleri Bakanlığınca yürütülen şehit yakınları ve gazilerin istihdamına yönelik iş
ve işlemler ise Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Şehit Yakınları ve Gaziler Genel
Müdürlüğüne devredilmiştir. Yıllara göre değişmekle birlikte bu alanda Kurumumuza
yapılan özellikle sağlık, eğitim, istihdam, maddi ve manevi hakların temini hususundaki
başvurular titizlikle incelenmekte ve karara bağlanmaktadır.

Konuyla ilgili olarak Kurumumuza yapılan bir başvuruda; Gölcük Yıldızlar Suüstü
Eğitim Merkezi Komutanlığında askerlik görevini yaparken 1999 Gölcük Depreminde
enkaz altında kalan ve kurtarıldıktan sonra geçirdiği ameliyatlar sonrasında askerliğe
elverişli olmaması sebebiyle terhis edilen vatandaşın, malulen gazi sayılması talebiyle
Kurumumuza yaptığı başvuru üzerine ilgili idare ile iletişime geçilmiş, akabinde idare
tarafından kişinin maluliyet talebi hakkında herhangi bir başvurusunun bulunmadığı
ancak bahse konu talebe ilişkin inceleme başlatıldığı belirtilmiştir 166 .

Bir diğer başvuruda ise 15 Temmuz hain darbe girişiminde yaralanarak gazi olan ve
kendisine devlet övünç madalyası verilen kişinin, 2020 yılı Eylül ayında ailesi ile birlikte
bir kamu kurumuna ait vakfın sosyal tesislerinde kaldığı, 2006/16 sayılı Başbakanlık
Genelgesine aykırı işlem yapılarak çıkışta kendilerinden fazla ödeme alındığı ve
fazladan ödemiş olduğu ücretin iadesi hakkında Kurumumuza yaptığı başvuru
üzerine gerekli araştırma ve incelemelerin yapıldığı, yapılan inceleme neticesinde
ilgili mevzuat hükümlerine göre başvurucudan alınan ücret tarifesinin ilgili Kurum
çalışanlarına uyguladığı ücret tarifesi üzerinden tekrar hesaplaması, fazlaya ilişkin
kısmın ise başvurucuya iadesi ile bundan sonraki uygulamalarda tesislerin işleyiş
ve ücretlendirilmesinde 2006/16 sayılı Başbakanlık Genelgesinin dikkate alınması
yönünde ilgili idareye tavsiyede bulunulmuştur 167 .

7.10 İNSAN HAKLARI

En genel ifadesiyle “herkesin doğuştan sahip olduğu haklar” şeklinde tanımlanabilen insan
hakları, özünde somut, elle tutulur bir dizi temel hak ve özgürlükten oluşmaktadır.
Söz konusu hak ve özgürlüklerin tanımı içerisine “yaşam hakkı” gibi mutlak hakların
yanı sıra “sağlık hakkı”, “eğitim hakkı” gibi temel nitelikteki haklar ve “evlenme hakkı”,
“konut hakkı” gibi ikincil düzeyde haklar girmektedir. İnsan hakları tanımının ikinci
ayağını oluşturan devletin yetkilerinin sınırlandırılması ise, özellikle “işkence ve kötü
muamele yasağı” başta olmak üzere, devletin müdahalesine yasaklanmış olan alanları
kapsamaktadır.

166 2020/98813 numaralı başvuru hakkında verilen 01.02.2021 tarihli Dostane Çözüm Kararı
167 2020/101637 numaralı başvuru hakkında verilen 01.04.2021 tarihli Tavsiye Kararı

2021 YILLIK RAPOR 295