Page 158 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

7.1.1.1 Ceza İnfaz Kurumlarında Barındırılan Tutuklu ve Hükümlülerin
Sağlıklı Beslenme Talepleri
Ceza infaz kurumlarında barındırılan tutuklu ve hükümlülerin sağlıklı beslenmeyle
ilgili başvuruları, önceki yıllarda olduğu gibi KDK’ya gelmeye devam etmekte olup,
1
diyetisyen tarafından kendisine önerilen besinlerin temin edilmesi , kaldığı ceza infaz
2
kurumundaki içme suyu ve yemeklerin düzeltilmesi , ceza infaz kurumunda sağlanan
3
iaşenin sağlıklı beslenme şartlarına uygun olması gibi hususlar şikâyet konusu edilmiştir.
KDK, bu tür başvurularla ilgili olarak, konunun muhatabı idarelerle yazışma yapmanın
yanı sıra gerekli olması halinde sağlık kuruluşlarından tıbbi görüş alarak incelemesini
sürdürmektedir.

Anayasa’nın 17’nci, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 2’nci ve Medeni ve Siyasi
Haklar Sözleşmesi 6’ncı maddesi ile koruma altına alınan, en temel ve vazgeçilmez
haklardan olan yaşama hakkı; yaşama yönelik tehlike ve risklere karşı kamusal otoriteler
tarafından korunma hakkını da içermektedir.

Uluslararası sözleşmeler ve tavsiye kararları ile sağlık ve beslenmeye dair belirtilen genel
yaşam koşullarının istisnasız tüm mahpuslara uygulanılması ile mahpuslara asgari
enerji ve protein miktarı da dahil olmak üzere besleyici gıdanın temininin gerekliliği
vurgulanmıştır.

Cezaevinde tutulmanın pratik gerekleri çerçevesinde mahkumların sağlık ve esenlikleri
gibi hususların yeterli bir şekilde güvence altına alınmasının gerekliliği doğrultusunda;
hükümlü ve tutukluların sağlığını göz önünde bulundurmak suretiyle cezaevlerinde
uygun beslenmenin sağlanmasının da Anayasa’nın 17’nci maddesi kapsamında kamu
otoritelerinin pozitif bir yükümlülüğü olduğu, AİHM ve Anayasa Mahkemesi kararları
ile kabul edilmektedir. 4

5275 sayılı Kanun’un 72’nci maddesinin bir numaralı fıkrasında hükümlü ve
tutukluların beslenmesinde sağlık koşullarına uygun, makul çeşitlilikte, yaş, sağlık,
çalıştığı işin özelliği, dini ve kültürel gerekleri göz önünde bulundurularak hükümlü
ve tutuklulara besin verileceği, aynı maddenin üçüncü fıkrasında ise hasta hükümlüye,
kurum hekiminin belirleyeceği besinlerin verileceği hükme bağlanmıştır. Bunun
da ötesinde Hükümlü ve Tutuklular ile Ceza İnfaz Kurumları Personelinin İaşe
Yönetmelik’inin 9’uncu maddesinde hasta hükümlü ve tutukluya, diyetisyen veya
hekimlerin belirleyeceği besinlerin verileceği ve 172 No.lu Genelgenin 4’üncü
Bölümünde açık bir şekilde özel bir beslenme programı uygulanması gereken başta
çölyak, diyabet ve sindirim sistemi rahatsızlıkları gibi kronik ve metabolizma hastalıkları
1 2021/17979 ve 2022/4530 numaralı başvurular
2 2022/14341, 2022/14344 ve 2022/14345 numaralı başvurular
3 2022/14536, 2022/14539 ve 2022/14540 numaralı başvurular
4 AİHM, Moisejevs/Litvanya, B. No: 64846/01, 15.06.2006, AYM, Şehmus Özsubaşı, B.No: 2013/2582,
03.03.2016

2022 YILLIK RAPOR 157