Page 159 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

uzman hekim raporu ile belgelenen tutuklu ve hükümlülere buna uygun besinlerin
verileceği belirlenmiştir.

Dolayısıyla, tutuklu ve hükümlülerin uygun beslenmesini sağlamak hususundaki pozitif
yükümlülüğü kapsamında devletin; himayesi altındaki hükümlü ve tutukluların verimli
ve etkin şekilde iaşe etmesi ile sağlıklı ve dengeli beslenmelerinin, beden ve sağlık
durumlarının korunmasını temin etmesi gerektiğinden tıbbi diyet listesinde yer alan
ürünlerin temin edilmesi hususunda Adalet Bakanlığına tavsiyede bulunulmuştur. 5
7.1.1.2 Ziyarete Gelen Çocuk İle Sağlıklı Bir Bağ Kurulabilmesine Olanak
Tanıyacak Koşulların Sağlanması

KDK’ya, Ceza İnfaz Kurumunda hükümlü olarak barındırılan bir başvuran tarafından
yapılan, kendisini ziyarete gelen çocuğu ile sağlıklı bir bağ kurulabilmesine olanak
tanıyacak koşullar sağlanması talepli başvuruyla ilgili olarak; kamu yararı göz önüne
alınarak ebeveyni cezaevinde olan çocukların ilişkisinin hapis cezasına rağmen
sürdürülmesi, kolaylaştırılması ve desteklenmesi için yapılması gerekenler ile çocukların
ziyaret sürecindeki ihtiyaçları gözetilerek inceleme yapılmıştır.

Bilindiği üzere hükümlüler, Anayasa’nın 19’uncu maddesi kapsamında hukuka uygun
olarak “bir mahkûmiyet kararına bağlı olarak tutma” olarak değerlendirilebilecek kişi
özgürlüğü ve güvenliği hakkı dışında temel hak ve hürriyetlerin tamamına genel
olarak sahiptirler. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 8’inci maddesi ile Anayasa’nın 20
ve 41’inci maddeleri devletin, hükümlü ve tutukluların ailesi ve yakınlarıyla temasını
6
devam ettirecek önlemleri almasını zorunlu kılmaktadır. Zira mahpusun yakın aile
fertleri ile bağını sürdürmesi, onun aile yaşamına saygı hakkının temel bir parçasını
oluşturmaktadır.

1955 tarihli Mahpuslara Muameleye Dair Birleşmiş Milletler Asgari Standart
Kurallarında (Mandela Kuralları) ve Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Üye
Devletlere “Avrupa Cezaevi Kuralları” Hakkında Rec (2006) 2 sayılı Tavsiye Kararı’nda
mahpusların aile ve yakınlarıyla görüşme hakkı “Dış dünya ile ilişki” başlığı altında
düzenlenmekte, anılan metinler ile mahpusların mümkün olabilen sıklıkta aileleri
tarafından ziyaret edilmelerine izin verilmesi gerektiği vurgusu yapılarak, mahpusların
dış dünya ile yeterli bir iletişim sürdürmeleri konusunda cezaevi yetkililerine pozitif bir
yükümlülük yüklenmektedir. Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesi de mahpusların dış
dünyayla temasının devam ettirilmesini hayati önemde görmektedir.

Türkiye’deki duruma bakılacak olunursa; Türkiye’de, “bekleyen çocuk” olarak adlandırılan,
ebeveyni cezaevinde bulunan çocuklara ilişkin resmi istatistik bulunmamaktadır. 2016
yılına ait resmi istatistiklere göre Türkiye’de, 18 yaş üstü 184.668 tutuklu ve hükümlü

5 2021/17979 numaralı başvuru hakkında verilen 07.04.2022 tarihli Kısmen Tavsiye Kısmen Ret Kararı
6 AYM, Mehmet Zahit Şahin, B. No: 2013/4708, 20.04.2016

158 2022 YILLIK RAPOR