Page 161 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

koşul ve süreleri Adalet Bakanlığınca hazırlanan yönetmelikle belirlenmiştir. Kapalı
ziyaretler, haftada bir kere, arada cam bölme bulunmak sureti ile maddi temasa imkân
vermeyecek şekilde, açık ziyaretler ise ayda bir defa, yüz yüze ve fiziksel temasa imkân
verecek şekilde gerçekleştirilen görüşmelerdir. Ziyaret gün ve saatleri ile bir hükümlü ve
tutuklunun görüşebileceği ziyaretçi sayısı, kurumun fiziki yapısı ve kapasitesi dikkate
alınarak, kurumca belirlenmektedir. Görüş süresinin, yarım saatten az, bir buçuk
saatten fazla olamayacağı düzenlenmiştir.
Nisan 2021 tarihli İnsan Hakları Eylem Planı (Eylem Planı) doğrultusunda ceza infaz
kurumlarında dijital dönüşümün gerçekleştirilmesi ile hükümlü ve tutukluların bazı
işlemlerinin teknolojinin imkânlarından yararlanılarak yürütülmesi, hükümlülerin
cezalarının mümkün olduğu ölçüde ailelerinin kolaylıkla ulaşabileceği yerlerde infaz
edilmesi ve bu suretle aile bağlarını sürdürmelerinin sağlanması ile çocukların eğitim
durumları dikkate alınarak ceza infaz kurumlarında hafta sonları da görüş yapma
imkânı sağlanması amacıyla mevzuat düzenlemesi yapılması hususları öngörülmüş,
bu doğrultuda görüntülü telefon görüşmesi hakkı başta olmak üzere uygulama
ve düzenlemeler hayata geçirilmeye başlanmıştır. Eylem Planı’nın anılan hedef ve
faaliyetleri şüphesiz ki hükümlü ve tutuklu ebeveyn ile çocuk arasında aile bağlarının
sürdürülmesine de katkı sunmaktadır.

Öte yandan, ülkemizde henüz mahpus çocukları, çocuk ve ebeveyn ilişkileri ve
ziyaretlerinin desteklenmesi ve kolaylaştırılmasına ilişkin yasal bir düzenleme ve bu
dezavantajlı grubun ihtiyaçlarını gözeten sosyal bir politika bulunmadığı, ziyaret
alanlarında ebeveyn ve çocukların birlikte vakit geçirmeleri, çocukların ziyarete
gelen akranları ile oyunlar oynamaları amacıyla ziyaret alanlarında oyun alanlarının
oluşturulduğu ceza infaz kurumları bulunmakla birlikte; çoğunlukla ceza infaz
kurumlarında ziyaretler için ayrılan mekânların, çocukların ihtiyaçları gözetilerek
tasarlanmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Uluslararası standartlar ve iyi modeller
incelendiğinde; çocukların cezaevi ziyaretlerinin nasıl gerçekleşeceğinin önceden
belirlenmiş olduğu, ziyaret yerlerinde çocukların ebeveynleri ile oyun oynayabilecekleri
alanların da içinde bulunduğu çocuk dostu mekânlara yer verildiği, kimi ülkelerde
mahpus çocuklarının haklarının yasal düzenlemeler ile güvence altına alınmış olduğu
görülmektedir. Cezaevi ziyaretleri, ziyaret saatleri, ziyaret alanları gibi düzenlemelerde,
çocuğun ebeveynin hapis süreci ile birlikte aldığı sosyal yük de dikkate alınarak, çocuk
odaklı bir yaklaşım benimsenmesi, cezaevlerine özgü tipik kural ve düzenlemelerde
çocuğun üstün yararının gözetilmesi, ziyaret sürecinde çocukların karşılaştığı zorlukların
belirlenmesi ve bu çocukların ihtiyaçlarının karşılanması gerekmektedir.
Ulusal ve uluslararası mevzuat, Eylem Planı’nın çocuk hakları ile ilgili amaç ve
hedefleri, Kurumumuz tarafından dosya içeriğine kazandırılan uzman bilirkişi raporu,
Türkiye Barolar Birliği Çocuk Hakları Komisyonu değerlendirmeleri, Avrupa Birliği ve
Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen Türkiye Çocuklara Yeniden Özgürlük

160 2022 YILLIK RAPOR