Page 361 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğünden alınan
verilere göre; %70 ve üzeri engel oranı olup engelli maaşı alan kişi sayısı 2002 yılında
68.598 iken bu sayı 2021 yılı sonunda yaklaşık 4 kat artarak 279.757’ye ulaşmış, %40-
%69 arasında engel oranı olup engelli maaşı alan kişi sayısı 2002 yılında 193.780 iken
bu sayı 2021 yılı sonunda yaklaşık 1,7 kat artarak 351.998’e ulaşmış, engelli yakını
aylığı alan kişi sayısı ise 2007 yılında 8.877 iken bu sayı 2021 yılı sonunda yaklaşık
10,7 kat artarak 98.116’ya ulaşmıştır. En yüksek artışın ise engelli yakını aylığı alan kişi
sayısında olduğu görülmüştür.
Bahse konu alanlarda Kamu Denetçiliği Kurumuna yapılan tüm başvurular; T.C.
Anayasası, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, 6328
sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu, Engelli Haklarına İlişkin Sözleşme, 5378
sayılı Engelliler Hakkında Kanun, 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz
ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun, 3294 sayılı Sosyal
Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu’nu,
65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları ile Engelli ve
Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmelik, Bakıma Muhtaç
Engellilerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik,
Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları
Hakkında Yönetmelik, Engelli Sağlık Kurulu Raporları başlıklı Sağlık Bakanlığı
Genelgesi, Engellilerin Evde Bakımına Destek İçin Verilen Sosyal Yardımlar Hakkında
Genelge, Evde Bakım Ücreti Geri Ödemeleri Hakkında Genelge ve Bakmakla Yükümlü
Olunan Bireyler konulu genelge hükümleri kapsamında incelenmektedir.

2022 yılında yukarıda bahsedilen başlık altında, en fazla 2022 sayılı Kanun ve 3294
sayılı Kanun kapsamında bağlanan aylıklar ile 2828 sayılı Kanun kapsamında bağlanan
evde bakım aylığına ilişkin başvurular yapılmış, bağlanan aylıkların usulsüz bir şekilde
kesildiği iddialarında bulunulmuştur. Ayrıca, kamu kurumları ve belediyeler tarafından
verilen sosyal destek yardımları konusunda yaşanılan mağduriyetler ile görevlilerin
engellilere yönelik tutum ve davranışları, engelliler aleyhine ayrımcılık, sağlık kurulu
raporlarındaki engelli oranlarına itiraz, “sürücü olamaz” raporlarına itiraz, kamu
hizmetlerine erişimde yaşanan sıkıntılar, ücretsiz seyahat hakkı, refakatçi hakkı, evde
bakım hizmeti kapsamında yürütülen hizmetlere erişim, korunmaya, bakıma ve
yardıma muhtaç engelliler ile şehit ve gazi ailelerinin sağlık, eğitim, istihdam, maddi
ve manevi hakların temini hususunda yaşadığı sıkıntılar, GSS tespiti, vb. konularında
başvurular alınmıştır.

Diğer taraftan, özellikle engelli ve yaşlı hakları kapsamında Kurumumuza, pandeminin
başlangıcı olan 16.03.2020 tarihinden itibaren yaşanan süreçten kaynaklanan sıkıntılara
dair çok sayıda şikâyet başvurusu iletilmiş olup, bu süreçte de Kamu Denetçiliği Kurumu
çalışmalarına ara vermeden devam ederek vatandaşlardan gelen başvuruları incelemiş,

360 2022 YILLIK RAPOR