Page 362 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

araştırmış, özellikle engelli, yaşlı, çocuk ve kadın başvurularında vakit geçirilmeksizin
ilgililer ve idarelerle temasa geçilerek sorunların dostane bir şekilde çözülmesine gayret
edilmiş, ilgili kamu idarelerine bu konularda tavsiyelerde bulunulmuştur. Özellikle
bahse konu alanlarda düzenlenen eğitimlere, konferanslara, çalıştaylara ve seminerlere
ilgili uzmanların katılımları devam etmiş, pandemi sürecinde Kurum işleyişi hakkında
ilgili idarelere ve STK’lara gerekli bilgiler verilerek rehberlik yapılmıştır.

Ülkemizde engelli haklarından yararlanmak için bireyin en az %40 oranında
engelli olduğunu Sağlık Bakanlığı tarafından engelli sağlık kurul raporu vermeye
yetkilendirilmiş bir hastaneden aldığı raporla belgelemiş olması gerekmektedir. Bunun
yanında 20 Şubat 2019 tarihli ve 30692 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çocuklar
İçin Özel Gereksinim Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik ile özel gereksinimleri olan
çocukların gereksinimlerinin erişkinlerden farklı şekilde belgelenerek sağlık, eğitim ve
rehabilitasyon hizmetleri ile diğer sosyal ve ekonomik haklara erişimlerinin sağlanması
amaçlanmıştır. ÇÖZGER Yönetmeliği’nde engel kavramı ya da oranı belirtilmeksizin
çocukların “özel gereksinim” düzeyleri belirlenmiş, anılan Yönetmelik’in 15’inci
maddesinde ise “Çok ileri düzeyde ÖGV”, “Belirgin ÖGV” ve “Özel koşul gereksinimi
var (ÖKGV)” düzeylerinin “ağır engellilik” durumunu ifade ettiği açıklanmıştır. Ayrıca,
Yönetmelik’in mevzuata uyum başlıklı Ek-3 sayılı tablosunda “İleri düzeyde ÖGV”nin
%60-69 engel oranını, “Belirgin özel gereksinimi vardır (BÖGV)” ibaresinin ise %80-
89 engel oranını ifade ettiği anlaşılmıştır.
2022 sayılı Kanun kapsamında bağlanan engelli aylığı; sosyal güvencesi olmayan ve
hane içinde kişi başına düşen geliri net asgari ücretin 1/3’ünden az olan vatandaşlarımıza
yapılan yardımlardır. 18 yaş üstü engelli kişiler ile bu kişilerin vasi veya vekili SYD
Vakıflarına TC Kimlik Kartı ve Sağlık Kurulu Raporu ile başvuru yapabilmektedir.
Bu aylıklardan %40 ve üstü engelli raporu olan vatandaşlar yararlanmaktadır. Engelli
yakını aylığı; sosyal güvencesi olmayan ve hane içinde kişi başına düşen geliri net asgari
ücretin 1/3’ünden az olan vatandaşlarımıza yapılan yardımlardır. 18 yaşından küçük
engellilerin yakınları (veli, vasi) SYD Vakıflarına TC Kimlik Kartı ve Sağlık Kurulu
Raporu ile başvuru yapabilmektedir. Bu aylıklardan 18 yaşından küçük özel gereksinim
düzeyi en az hafif düzeyde olan veya %40 ve üzeri oranda engelli olan yakını bulunan
kişiler yararlanabilmektedir.

Bilindiği üzere, 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanunun “Genel Esaslar” başlıklı 4'üncü
maddesinde “engellilerin tüm hak ve hizmetlerden yararlanması için fırsat eşitliğinin
sağlanması, engellilerin bağımsız yaşayabilmeleri için erişilebilirliğin sağlanması... esastır”
hükmüne yer verilmiş olup, Kanunun diğer ilgili maddelerinde de engelli bireylerin
diğer bireylerle eşit koşullarda, hak ve özgürlüklerden tam ve eşit olarak yararlanması,
toplumsal hayata tam ve etkin katılımlarının sağlanması amacıyla devletin gerekli
tedbirleri alacağı hüküm altına alınmıştır.

2022 YILLIK RAPOR 361