Page 535 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Ön Ödemeli Su Sayacı Kullanımının Zorunlu Hale Getirilmesine İtiraz
Başvuran, Manisa Su ve Kanalizasyon İdaresinin (MASKİ), belli bir kanun hükmünü
gerekçe göstermeden, kendi organı olan Genel Kurulun takdir yetkisinin kullanması
kapsamında almış olduğu karar uyarınca, yeni binalarda su abonesi olacak kişilere
yönelik olarak elektronik kartlı sayaç kullanma zorunluluğu getirmesini şikâyet ederek
elektronik kartlı su sayacının mekanik su sayacıyla değiştirilmesini talep etmiştir.
Kurumumuz tarafından yapılan incelemede; MASKİ Tarifeler Yönetmeliği’nde
idarenin su sayaçlarını satın alıp aboneye satabileceğine ve sayaçların ücret bedeli
günün rayiç değerlerine göre, Genel Kurulca belirlenen esaslarda aboneden tahsil
edileceğine ilişkin hükümler bulunmakta ise de İdare tarafından bu yetki kullanılırken,
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümlerinin dikkate alınması gerektiği
değerlendirilmiştir. Mevzuattan kaynaklanan haklı bir sebep bulunmadan ve İdare
tarafından istenen sayaç özelliklerine ilişkin belirleme yapıldıktan sonra bu sayaçların
abonelerce de temin edilebileceğine ilişkin olarak tüketicilere bir tercih hakkı
sunulmadan, yeni bina aboneliklerinde elektronik kartlı sayaç zorunluluğu getirilmesinin
ve yazılı talebe rağmen değiştirilmemesinin, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a
aykırılık teşkil ettiği sonucuna varılmıştır.
İlgili İdare, Kurumları ile aboneler arasında imzalanan Su ve Atık Su Abone
Sözleşmesinde, idarenin gerekli gördüğü hallerde aboneye ait mekanik su sayacını, kartlı
su sayacı ile değiştirebileceğine ve bedelini aboneden talep edeceğine ilişkin hükümlerin
yer aldığı ve bu hükümler uyarınca da sayaçlarının idarelerince belirlenebileceğini
hususunu iddia etmiştir. Ancak, İdare tarafından hazırlanan ve şikâyetçiyle imzalan
söz konusu sözleşme, iltihaki sözleşme niteliğindedir. İltihaki sözleşmelerde, tarafların
sözleşme şartları üzerinde müzakere etme, sözleşmedeki bazı şartlara şerh koyma, kabul
etmeme gibi bir imkânı bulunmamaktadır. Bu tip sözleşmelerde ortaya çıkan genel işlem
koşullarıyla ilgili düzenlemelere, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda yer verilmiştir.
Adı geçen Kanun’da; genel işlem koşullarında yer alan bir hüküm, açık ve anlaşılır
değilse veya birden çok anlama geliyorsa, düzenleyenin aleyhine ve karşı tarafın lehine
yorumlanacağını, genel işlem koşullarına, dürüstlük kurallarına aykırı olarak, karşı
tarafın aleyhine veya onun durumunu ağırlaştırıcı nitelikte hükümler konulamayacağını
hüküm altına alınmıştır. Türk Borçlar Kanunu'nun bahsi geçen maddeleri kapsamında,
abonelik sözleşmesi hükümlerin tüketici aleyhine yorumlanması mümkün değildir.
Diğer taraftan, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da; sözleşmede
öngörülen koşulların sözleşme süresi içinde tüketici aleyhine değiştirilemeyeceği,
sözleşmede yer alan bir hükmün açık ve anlaşılır olmaması veya birden çok
anlama gelmesi hâlinde, bu hükmün tüketicinin lehine yorumlanacağı düzenlemeleri
bulunmakta olup, söz konusu Kanun maddeleri kapsamında da abonelik sözleşmesi
hükümlerin tüketici aleyhine yorumlanması mümkün değildir. Bu halde ilgili idarenin,
yeni bina abonelerine elektronik kartlı su sayacı takmasının ve talebe rağmen abonelere

534 2022 YILLIK RAPOR