Page 137 - KDK-2016-YILLIK-RAPORU

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

kendisinin ortopedik engelli olmadığı ve %90 ve üzeri engeli olmadığından talebinin
reddedildiği, %90 ve üzeri engelliler ile ortopedik engelliler bu indirimlerden
faydalanırken kendisi faydalanamadığı için engelliler arasında eşitsizlik oluştuğu
ifade edilmekte olup, oluşan eşitsizliğin giderilmesi talep edilmiştir.

Şikâyet konusuna ilişkin, Toplumsal Haklar ve Araştırmalar Derneği (TOHAD)
Başkan Vekili ile görüşülmüş olup, TOHAD tarafından 20/6/2016 tarihinde konu
ile ilgili olarak “engelli bireylerin bir aracın iktisabında ÖTV’den muaf tutulması
uygulaması, temel olarak, engelinin araç kullanmada bir dezavantaj yaratan fonksiyon
kaybına sahip olması ya da özel tertibat olsa dahi aracı kullanamaması düşüncesi
üzerine inşa edilen bir pozitif ayrımcılık uygulamasıdır.” açıklamasında bulunulmuştur.

Sosyal engelleri kaldırarak insanın maddi ve manevi gelişimini sağlamak üzere
gerekli şartları temin etmek, engellilerin toplum hayatına tam uyum sağlamaları ve
korunmaları için gerekli tedbirleri almak sosyal devletin görevleri arasında sayılarak
hükme bağlanmıştır. Özel Tüketim Vergisi Kanunu kapsamında %90’ın altında
engellilere yönelik ÖTV uygulaması, sadece ve sadece özel bir hareket ettirici tertibat
olması koşuluyla araç kullanabilecek engellileri kapsamaktadır. Mevzuata göre bu
araçların da araç sahibi tarafından kullanılabileceği, araçlarda yapılacak tertibatın
getireceği maliyet göz önünde bulundurulduğunda, bu maliyetlerin yükünün bir
dezavantaj olarak bireylerin araç kullanımında engel oluşturduğu, araç kullanan
bireylere kıyasla bozulan eşitliğin sağlanmaya çalışıldığı düşünülmüştür.

136 Engelli araçlarına uygulanan vergi muafiyetleri kapsamında vergi istisnasının her
ne kadar ortopedik engellilere ayrıcalık tanındığı varsayımıyla engel türüne göre
belirlendiği düşünülse de burada amacın bu bireylerin araçlarında yapılacak özel
tertibat uygulamaları ile toplu yaşama katılmalarının sağlanmasıdır. Yasa hükmünün
engellilerin engellilik çeşidine göre ayrım yapılmasını öngören bir amaç gütmesinin
söz konusu olmayacağı değerlendirilmiştir. Dosya kapsamına göre şikâyetin reddine
karar verilmiştir.

13
2015/5364 esas numaralı başvuruda şikâyetçi tarafından, %98 oranında
zihinsel engelli ağabeyi ile aynı evde ikamet ettiği, evlerinin bulunduğu 25 metre
uzunluğundaki çıkmaz sokağın girişine aracını park etme sıkıntısı yaşadığı ve sokak
çok dik olduğundan, ağabeyini tekerlekli sandalye ile taşımanın kendisi için aşırı
güçlük teşkil ettiği belirtilerek, söz konusu sokağa araç yolu yapılmasını eğer bu
mümkün olamıyorsa engelli kardeşinin tekerlekli sandalye ile evinden çıktıktan sonra
sokağa erişiminin kolaylaştırılması talep edilmiştir.

13 2015/5364 şikâyet numaralı başvuru için verilen 04/10/2016 tarihli Kısmi Tavsiye Kısmi Ret Kararı.

YILLIK RAPOR 2016