Page 427 - KDK

Aynı maddenin devamında ise , “mallar, vergiler, diğer yükümlü-
lükler ve para cezaları “sözcükleri geçmektedir. Ayrıcalıkları belirtmek
amacıyla da yazılmış olsa, bu kavramların da mülkiyet hakkının öğele-
ri arasında düşünüldüğü anlaşılmaktadır.

Mülkiyet hakkının protokole koşut olarak AİHM’nin yorumunun
dört alt başlık altında değerlendirilmesi yapıldığında;

Mülkiyet Hakkının Kazanılması:
Mahkeme kararlarında, mülkiyet hakkının kazanılmasının Sözleş-
me güvencesi altında bulunmadığı vurgulanmaktadır. Gerçekten de,
protokolün 1. maddesi, var olan, edinilmiş bir hakkın kullanımı ve
korunmasıyla ilgilidir. Protokol, gelecekte elde edilecek malvarlığıyla
ilgili güvenceler içermemektedir.
Mülkiyet Hakkının Barışçıl Kullanımının Sınırlandırılması:

Mahkeme, üye ülkelere, hakkın özünü ortadan kaldırmamaları ko-
şuluyla, izledikleri ekonomik ve siyasal politikalar doğrultusunda mül-
kiyetin barışçıl kullanımını sınırlandırmaları açısından oldukça geniş
yetkiler tanımaktadır. Mahkeme, bu konularda en doğru değerlendir-
melerin ulusal organlarca gerçekleştiriieceği görüşündedir. Mülkiyetin
kullanımına getirilen sınırlamalara karşı ulusal yargı yolu kapatılmışsa
ya da bu anlama gelebilecek kısıtlama ve engeller konulmuşsa. Mahke-
me, Sözleşme’nin bütünlüğü doğrultusunda yargısal denetimini sür-
dürmektedir.

Mülkiyet Hakkının Sonlandırılması:
Protokol’ün 1. maddesinin 1. paragrafında belirtildiği gibi devlet-
ler, kamu yararı amacıyla ve yasa ile mülkiyet hakkını sonlandırabili-
yorlar. Mahkeme, kamu yar mm belirlenmesinde de ulusal organların
önceliğini ve etkinliğini benimsiyor. Açıkça hakkın kötüye kullanılma-
sı niteliğinde değil ise ulusal organlarca kamu yararına uygun görülen
işlemler Mahkemece de Sözleşme’ye uygun bulunmaktadır. Malvarlı-
ğından yoksun bırakılan kişinin zararlarının, yitikleriyle orantılı bir
bedel ödenerek giderilmesi gerekmektedir.
Mahkeme, ulusal yargı kararlarının geciktirilmesi ya da hiç uygu-
lanmaması yoluyla mülkiyet hakkı yönünden kişilere verilen zararları,
açık sözleşme ihlalleri olarak değerlendiriyor.

422 KAMU DENETÇILIĞI KURUMU