Page 176 - calisma-ve-sosyal-guvenlik-1

gereklerince yararlanarak milli kültür, medeniyet ve hukuk düzeni
içinde onurlu bir hayat sürdürme ve maddi ve manevi varlığını bu yön-
de geliştirme hak ve yetkisine doğuştan sahip olduğu belirtilmekte
olup Cumhuriyetin temel niteliklerinin ifade edildiği ikinci maddesin-
de de, devletimizin sosyal bir hukuk devleti olduğundan bahisle dev-
letin sosyal yönü vurgulanmaktadır.
35. Bununla birlikte Sosyal Güvenliğin Asgari Normları Hakkın-
da ILO Sözleşmesi’nin “İhtiyarlık Yardımları” başlıklı 5 inci bölümün
25 inci maddesinde “Sözleşmenin bu bölümünü tatbik eden her Üye,
korunan kims elere, bu bölümün aşağıdaki maddelerine uygun olarak
ihtiyarlık yardımları yapılmasını teminat altına alır.” Hükmü bulun-
makta olup, ilerleyen maddelerde “mevzuat ile tayin olunan bir prim
ödeme süresini tamamlanması” ve “çalışma devresi zarfında kendi
adına, yıllık ortalama olarak mevzuatla tayin olunan gün sayısı kadar
prim ödenmiş olması “ ve “mevzuatla tayin olunan bir yaşın üstünde
olunması” kriterlerinin yer aldığı görülmektedir.

36. Diğer taraftan Anayasa Mahkemesinin E:2006/111 K:2006/112
numaralı, sosyal güvenlikle ilgili bir kararında: “Sosyal güvenlik, bi-
reylerin istek ve iradeleri dışında oluşan sosyal risklerin kendilerinin
ve geçindirmekle yükümlü oldukları kişilerin üzerindeki gelir azaltıcı
ve harcama artırıcı etkilerini en aza indirmek, ayrıca sağlıklı ve asgari
hayat standardını güvence altına alabilmektir. Bu güvencenin gerçek-
leştirilebilmesi için sosyal güvenlik kurumları oluşturularak, kişilerin
yaşlılık, hastalık, malullük, kaza ve ölüm gibi sosyal risklere karşı as-
gari yaşam düzeylerinin korunması amaçlanmaktadır” görüşüne yer
verilmiştir.
37. E:1988/19 K:1988/33 numaralı bir başka kararında da Anaya-
sa Mahkemesi sosyal hukuk devletini şöyle tanımlamaktadır: “Sosyal
hukuk devleti, güçsüzleri güçlüler karşısında koruyarak gerçek eşitliği
yani sosyal adaleti ve toplumsal dengeyi sağlamakla yükümlü devlet
demektir… Hukuk devletinin amaçladığı, kişinin korunması, toplum-
da sosyal güvenliğin ve sosyal adaletin sağlanması yoluyla gerçekleş-
tirilebilir… Anayasanın, Cumhuriyetin nitelikleri arasında yer verdi-
ği sosyal hukuk devletinin dayanaklarından birini oluşturan sosyal
güvenlik kavramının içerdiği temel esas ve ilkeleri uyarınca toplum-
da yoksul ve muhtaç insanlara Devletçe yardım edilerek onlara insan

KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 175