Page 306 - calisma-ve-sosyal-guvenlik-1
P. 306
32. 5510 sayılı Kanun öncesi sigortalılığı başlayanlar hakkında;
birbirinden farklı emeklilik ve yaşlılık aylığı bağlama koşulları bulunan
sigorta kollarına ait kanunlar uygulanmaktadır. Farklı sigorta kolları-
nın uygulanması, yaşlılık aylıklarının hesaplanmasını farklılaştırdığı,
33. Kaldı ki, aynı sigorta koluna dâhil olan sigortalıların da (506,
1479, 2925, 2926, 5434 sayılı Kanunlar ile 506 sayılı kanunun geçi-
ci 20 nci maddesinde yer alan sandıklar), prim gün sayıları ile prim
tutarları aynı olduğu halde farklı yaşlılık aylığı alabilmektedirler. Zira
yaşlılık aylığı hesaplamaları, 5510 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesi
hükmü uyarınca karma sisteme göre hesaplanmaktadır. 2000 önce-
si dönem, 2000 – 2008 yılı Eylül ayı (dâhil) arası dönem ve 2008 yılı
Ekim ayı (dâhil) sonrası dönem olarak hesaplamalar üçe ayrılmaktadır.
Bu üç döneme ait parametreler farklı olduğundan yaşlılık aylıkları da
farklı belirlenmektedir. Aynı prim gün sayısına sahip olan ve aynı pri-
mi ödeyen sigortalıların, bu üç dönem içinde yer alan çalışmaları bir-
birinden farklıysa, hesaplamaya temel teşkil edecek olan parametreler
de değişecektir. 2000 yılı öncesi için, sigortalının birine Gösterge Tab-
losundan aylık bağlanırken, bir diğerine Üst Gösterge Tablosundan
aylık bağlanabilecektir. Aynı şekilde, ortalama günlük kazanç, ortala-
ma aylık kazanç, ortalama yıllık kazanç rakamları ile ortalama aylık
bağlama oranını içeren parametreler değişecektir. Ayrıca, her yıla ait
güncelleme katsayıları da değişik olduğundan; yaşlılık aylığı hesabını
etkilemektedir. Parametrelerin farklı olması, kısmi aylıkların farklı ol-
masına dolayısıyla da yaşlılık aylığının eşit olmamasına yol açacaktır.
Bu nedenlerle, aynı prim gün sayısı olan ve aynı prim miktarını ödeyen
kişiler, aynı yaşlılık aylığını alamayabilecekleri,
34. Ayrıca, prim gün sayısı ve prim tutarlarının, bahse konu üç dö-
neme de aynı şekilde yayıldığı hallerde de, yaşlılık aylıkları aynı olma-
yabilir. Zira kişi, çalıştığı sektöre göre özel uygulamalara tabi buluna-
bilir. Fiilî hizmet süresi zammını ya da itibarî hizmet süresi gerektiren
bir işyerinde çalışan kişinin; böyle bir işyerinde çalışmayan sigortalıya
göre farklı yaşlılık aylığı alması mümkündür. Bu kapsamda, daha fazla
prim ödeyen ve fiili hizmet süresi zammına tabi olmayan bir sigortalı;
daha az prim ödeyen ancak fiili hizmet zammına tabi bir sigortalıdan
daha az yaşlılık aylığı alabileceği,
KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 305