Page 531 - calisma-ve-sosyal-guvenlik-1
P. 531
değişiklik yapılması için makama ilgili teklifi götürmek zorundadır-
lar. Bunun bir anlamda hazinenin zararının önüne geçerek SGK’nın
iş yoğunluğunu da azaltacağını bilmeleri gerekir. Zira gerek idarenin
mahkeme karar verirse ödenecektir şeklindeki cevabı, gerekse Yüksek
Mahkeme kararları bu faizin verilmesi gerektiği yönündedir.
26. Sonuç olarak; faizin, ekonomik açıdan bireyin elinde bulunan
parasının bir fırsat maliyeti bir diğer ifadeyle paranın fiyatı olduğu
da göz önüne alındığında, kişinin elindeki parayı başka birine ödünç
vermesi ya da tarafına ödenmesi gereken tutardan yoksun kalmasının
yoksun kalındığı dönemde o para üzerinden elde edilecek kazançtan
mahrum olmasına sebep olduğu, gerek Kamu Denetçiliği Kurumu-
nun gerekse de yargı mercilerince geç ödenen tutarlar için yukarıda
da gerekçelendirildiği üzere ilgililere faiz ödenmesi gerektiği yönün-
de kararlar verdiği, mezkûr kararlarda belirtilen nedenler de dikkate
alınarak; yaklaşık 8 ay geç ödenen ikramiye farkına İdarenin hizmet
standartlarında belirtilen işlem süresi hariç
olmak üzere, yasal faiz uygulanmasının hukukun bir gereği olduğu
gibi, hakkaniyetin de gereği olduğu görüş ve kanaatine varılmıştır.
E. İnsan Hakları Yönünden Değerlendirme
27. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 10 Aralık 1948 tarih ve
217 A(III) sayılı Kararıyla ilan edilen İnsan Hakları Evrensel Beyan-
namesinin 22 nci maddesinde; “Herkesin, toplumun bir üyesi olarak,
sosyal güvenliğe hakkı vardır. Ulusal çabalarla ve uluslararası işbirliği
yoluyla ve her devletin örgütlenmesine ve kaynaklarına göre, herkes
onur ve kişiliğinin serbestçe gelişim için gerekli olan ekonomik, sosyal
ve kültürel haklarının gerçekleştirilmesi hakkına sahiptir” denilerek
devletlerin kaynaklarının yeterliliği ölçüsünde sosyal güvenlik hakkı-
nın evrensel bir insan hakkı olduğuna vurgu yapılmıştır.
28. Türkiye’nin de taraf olduğu BM Genel Kurulu’nun 16/12/1966
tarihli ve 2200 A (XXI) sayılı Kararıyla kabul edilen Ekonomik, Sos-
yal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi’nin 9 uncu maddesinde
sözleşmeye taraf devletlerin, herkese sosyal güvenlik hakkını tanıyaca-
ğı ve bu hakkın, sosyal sigorta haklarını da içereceği” ifade edilmiştir.
29. Anayasa Mahkemesinin E:2008/58 K:2011/37 sayılı Kararında;
alacak hakkının mülkiyet hakkı kapsamında kişilerin temel haklarından
530 KAMU DENETÇILIĞI KURUMU