Page 543 - calisma-ve-sosyal-guvenlik-1

39. Bu kapsamda, Yargıtay 10. Hukuk Dairesi’nin E:2009/17858 K:
2010/4907,E:2010/14527K:2010/12003 ve E:2011/270 K:2011/8973
sayılı kararlarında özetle;

“(…) Maddi hukukun her zaman, hayatın değişen sosyal akışı içinde geli-
şen tüm olayları ve ayrıntıları kurallaştırma gücüne sahip olmadığını dikkate
alıp, çıkarlar dengesi ve adalet duygularını gözeterek toplumun gereksinme-
lerini karşılamakla yükümlü bulunan yargı organları, sigortalıların lehine
hükümler içeren düzenlemelerin yürürlüğe girdiği durumlarda, kanun koyu-
cunun amacını da gözönünde bulundurarak, söze oranla öze üstünlük tanı-
yan bir yorumla sonuca varmalıdır.
(…) Doğuma dayalı borçlanma hakkından yararlanabilmek için doğum
sırasında aktif sigortalı olma şartının aranıp aranmayacağı hususunda,
geçmişte hizmet akdine dayalı olarak zorunlu sigortalılık tescilinin yapıl-
mış olması, bu haktan yararlanabilmesi için yeterli sayılmalıdır. Kadının
fiziksel yapısı, doğurganlık işlevi, aile yükümlülükleri ile çalışma yaşamın-
daki konumu yanında, doğum borçlanmasıyla amaçlanan sonucun tam
olarak elde edilebilmesi için, bu tip borçlanmalarda aranan doğum öncesi
sigortalılık, herhangi bir süre sınırına tabi tutulmamalıdır.

Kanun koyucunun bahis konusu düzenlemede, doğuma dayalı
borçlanma hakkını verdiği kişinin borçlanma talep tarihinde sigor-
talı olmasını gerekli gören bir ifadeye yer vermediği ve bu düzen-
lemeye göre sigortalı olanların yanında, hak sahiplerinin de yazılı
talepte bulunmaları halinde borçlanabilecekleri dikkate alındığın-
da, böyle bir şartın var olmadığı belirgindir. Aksine bir yorum, ka-
nunda bu yönde bir sınırlamanın olmadığı da gözetildiğinde, sosyal
güvenlik hakkına aykırılık oluşturacaktır. Yargıtay Hukuk Genel
Kurulu’nun 18/5/2011 gün ve 2011/10 311 Esas, 2011/322 Karar
sayılı ilamı da bu doğrultudadır (…)”

Hükümlerine yer verilmiştir.
C. Kamu Denetçisi Abdullah Cengiz MAKAS’ın Kamu Başde-
netçisine Önerisi
40. Kamu Denetçisi tarafından, şikâyetin kabulü ile şikâyetçi ...’ın
doğum borçlanmasının iptali işleminin kaldırılarak, işlemlerin iptalden
önceki hale getirilmesi, Sosyal Güvenlik Kurumunun farklı birimlerinin
madde metnine farklı anlam yüklemesinin ve benzer sorunların yaşan-
masının önüne geçilmesi amacıyla, kanunun özüne ve ruhuna uygun

542 KAMU DENETÇILIĞI KURUMU