Page 76 - calisma-ve-sosyal-guvenlik-1

inci maddesinde “Sözleşmenin bu bölümünü tatbik eden her Üye, koru-
nan kimselere, bu bölümün aşağıdaki maddelerine uygun olarak ihtiyar-
lık yardımları yapılmasını teminat altına alır.” hükmü bulunmakta olup,
ilerleyen maddelerde ‘·’mevzuat ile tayin olunan bir prim ödeme süresini
tamamlanması” ve “çalışma devresi zarfında kendi adına, yıllık ortalama
olarak mevzuatla tayin olunan gün sayısı kadar prim ödenmiş olması “ ve
“mevzuatla tayin olunan bir yaşın üstünde olunması” kriterlerinin yer
aldığı görülmektedir.

38. Diğer taraftan Anayasa Mahkemesinin E:2006/111 K:2006/112
numaralı, sosyal güvenlikle ilgili bir kararında: “Sosyal güvenlik, bireyle-
rin istek ve iradeleri dışında oluşan sosyal risklerin kendilerinin ve geçindir-
mekle yükümlü olduk/arz kişilerin üzerindeki gelir azaltıcı ve harcama ar-
tırıcı etkilerini en aza indirmek, ayrıca sağlıklı ve asgari hayat standardını
güvence altına alabilmektir. Bu güvencenin gerçekleştirilebilmesi için sos-
yal güvenlik kurumları oluşturularak, kişilerin yaşlılık, hastalık, malullük,
kaza ve ölüm gibi sosyal risklere karşı asgari yaşam düzeylerinin korunması
amaçlanmaktadır” görüşüne yer verilmiştir.
39. E: 1988/19 K : 1988/33 numaralı bir başka kararında da Anaya-
sa Mahkemesi sosyal hukuk devletini şöyle tanımlamaktadır: “Sosyal
hukuk devleti, güçsüzleri güçlüler karşısında koruyarak gerçek eşitliği yani
sosyal adaleti ve toplumsal dengeyi sağlamakla yükümlü devlet demektir...
Hukuk devletinin amaçladığı, kişinin korunması, toplumda sosyal güvenli-
ğin ve sosyal adaletin sağlanması yoluyla gerçekleştirilebilir... Anayasanın,
Cumhuriyetin nitelikleri arasında yer verdiği sosyal hukuk devletinin da-
yanaklarından birini oluşturan sosyal güvenlik kavramının içerdiği temel
esas ve ilkeleri uyarınca toplumda yoksul ve muhtaç insanlara Devletçe yar-
dım edilerek onlara insan onuruna yaraşır asgari yaşam düzeyi sağlanması,
böylece, sosyal adaletin ve sosyal devlet ilkelerinin gerçekleşmesine elverişli
ortamın yaratılması gerekir.” hükmü yer almaktadır.
40. Yine Anayasa Mahkemesi’nin E:2010/81 K:2011/78 numaralı
kararında, “Anayasa’nın 10. Maddesindeki ‘kanun önünde eşitlik ilkesi’
hukuksal durumları aynı olanlar için söz konusudur. Bu ilke ile eylemli de-
ğil, hukuksal eşitlik öngörülmüştür. Eşitlik ilkesinin amacı, aynı durumda
bulunan kişilerin yasalar karşısında aynı işleme bağlı tutulmalarını sağ-
lamak, ayırım yapılmasını ve ayrıcalık tanınmasını önlemektir. Bu ilkeyle,
aynı durumda bulunan kimi kişi ve topluluklara ayrı kurallar uygulanarak

KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 75