Page 468 - ekonomi-maliye-ve-vergi-1

B.Şikayet Konusuna İlişkin Uygulamalar

24) Anayasa Mahkemesi’nin 14.01.2010 günlü, E:2007/112,
K:2010/5 sayılı kararında, tüketici hakları ve tüketicinin korunması
hakkında aşağıdaki şekilde değerlendirme yapılmıştır. “Sosyal hukuk
devleti, eylem ve işlemleri hukuka uygun, insan haklarına dayanan, bu
hak ve özgürlükleri koruyup güçlendiren, her alanda adaletli bir hukuk
düzeni kurup bunu geliştirerek sürdüren, kişi hak ve özgürlükleriyle
kamu yararı arasında adil bir denge kurabilen, çalışma hayatını geliş-
tirmek ve ekonomik önlemler alarak çalışanlarını koruyan, Anayasa ve
hukukun üstün kurallarıyla kendini bağlı sayan, iş ve eylemleri bağım-
sız yargı denetimine bağlı olan devlettir.
Anayasa’nın 172. maddesinde, “Devlet, tüketicileri koruyucu ve ay-
dınlatıcı tedbirler alır, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini
teşvik eder” kuralı ile tüketicilerin haklarının korunmasına ilişkin özel
bir düzenleme yer almaktadır. Maddenin gerekçesinde de, tüketici-
lerin korunması, “tüketici toplumu” diye adlandırılan belli bir geliş-
mişlik seviyesindeki ülkelerde çıkmakla birlikte, bu ölçüde gelişmemiş
ülkelerde de toplumsal bir problem olduğunun sonradan görüldüğü ve
bu konuda getirilecek tedbirlerin tüketicileri koruyacağı, tüketicinin
korunması bir serbest piyasa ekonomisi tedbiri olmakla birlikte, her
şeyden önce tüketicilerde “tüketici bilincinin” oluşturulması gerektiği
ve Devletin tüketicileri koruyucu başka tedbirler de alabileceği belirtil-
miştir. Üreticilerin ekonomik yönden güçlü oluşları ve her yönüyle ör-
gütlenmeleri nedeniyle, tüketiciler ile aralarında doğal olarak bulunan
dengesizliğin giderilmesi için, Anayasa’da belirtilen kurallara dayanı-
larak yürürlükteki hukuk kurallarında genel olarak tüketici haklarının
korunmasına ve sosyal adaletin gerçekleştirilmesine yönelik düzenle-
meler yapıldığı... görülmektedir. “

25) Yargıtay 13’üncü Hukuk Dairesi’nin 18.03.1996 tarihli E.
1996/1734 K. 1996/2495 sayılı kararında; belediyelerin EGO İşletme-
leri ile tüketiciler arasında düzenlenen “Doğalgaz Abonman Sözleşme-
leri”nin özel hukuk kurallarına tabi, iltihaki sözleşmeler olduğuna hük-
medilmiş ve tekel durumundaki İdarelerin, sözleşmelere, kamu yararı-
na, kamu düzenine aykırı hükümler koyamayacakları kabul edilmiştir.
Tüketicinin korunmasının öneminden dahi bahsedilmiş, “Tüketici-
nin korunmasının ortaya çıkardığı sorunlardan birisi de tüketicilerin

KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 463