Page 57 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

ğunlukla “ekonomik göçmen” olarak adlandırılmaktadır-mülteci arasındaki farklılık da bu “zorunluluk-
tan” kaynaklanmaktadır. Statüler de zaman içerisinde birbirlerine dönüşebilmektedir. Örneğin, bir ül-
keye “sığınmacı” olarak giden ve “mülteci” olarak kabul edilen yabancı kişi, o ülkede yaşamını kurduktan
ve burada sürekli kalmaya başladıktan sonra zaman içerisinde göçmene dönüşebilmekte; aynı şekilde
başka bir ülkede ekonomik nedenlerle kalmakta olan bir yabancı, kendi ülkesinde cereyan eden olay-
lar nedeniyle ülkesine bir daha dönemeyecek hale gelerek, sığınma talebinde bulunabilmektedir. 11

2. Dünyadaki Göç Hareketleri

15. yüzyıldan başlayarak, yeni yaşam alanları kurmak amacıyla Avrupa’dan yeni keşfedilen kıtalara doğru
yoğun bir göç hareketi yaşanmıştır. Bu göç hareketi genelde dört eksen altında ele alınmaktadır: Bunla-
rın ilki 17. yüzyıldan itibaren Avrupa’dan Kuzey Amerika’ya yönelmiş olan göç hareketidir. Bu kapsamda
yaklaşık 45 milyon kişinin Kuzey Amerika’ya göç ettiği; 150 milyon kişinin kökeninin ise bu göç hareketle-
rine dayandığı kabul edilmektedir. İkincisi ise özellikle İspanya, Portekiz ve İtalya’dan olmak üzere yaklaşık
20 milyon kişinin Avrupa’dan Orta ve Güney Amerika’ya göç etmesidir. Bu göç hareketinin sonucu ola-
rak günümüzde Güney Amerika’da yaşayan yaklaşık 50 milyon kişinin kökeninin bu ülkelere dayandığı
tahmin edilmektedir. Üçüncü büyük göçün çoğunluğunu Birleşik Krallık vatandaşları ve Hollandalıların
oluşturduğu ve Avrupa’dan Güney Afrika ve Avustralya’ya yönelik olan göç hareketi olduğu kabul gör-
mektedir. Bu göç hareketinin sonucu olarak, bu bölgelerde yaşayan yaklaşık 17 milyon kişinin kökeninin
bu göçmenlere dayandığı belirtilmektedir. Dördüncü büyük göç hareketinin ise 16. yüzyıldan itibaren
başlayan ve Afrika’dan Amerika kıtasına köle taşımaya dayanan ve 15 milyon Afrikalının Kuzey ve Güney
Amerika’ya taşınması ile sonuçlanan yer değiştirme hareketi olduğu ifade edilmektedir. 12

Genel Göç Akınları

11 Türkiye’deki Suriyeliler Özel Raporu, Kamu Denetçiliği Kurumu, 2018, Ankara, s. 47.
12 Giddens, Antony, “Sosyoloji”, Ayraç Yayınevi, İstanbul, 2000, s.230-231; Tümertekin, Erol – Özgüç, Nazmiye, “Beşeri Coğrafya: İnsan
Kültür Mekan”, Çantay Kitabevi, İstanbul, 2004.

55