Page 77 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

sa’da ırkçı söylemlerde bulunan aşırı sağcı Le Pen’in 2002 yılında Fransa’da yapılan cumhurbaşkanlığı
seçiminde sol parti adayını geçerek ikinci tura kalması, yaşanan bu politik değişimlerin Avrupa’daki
toplum nezdinde karşılık bulduğunu göstermiştir. 57
Avusturya ve Fransa’da başlayan bu değişim, 2008 yılında ABD’de başlayan ve giderek globalleşen
ekonomik kriz, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki silahlı çatışmalar nedeniyle Avrupa’ya artan göç gibi
58
ekonomik ve sosyal sebeplerle ilerleyen zaman içinde tüm Avrupa’da etkili olmuştur. Aşırı sağ parti-
lerin oylarındaki yükseliş ana akım politikanın da yabancılara karşı tavrını olumsuz etkilemiştir.
ABD’de yaşanan 11 Eylül olayları ise, topluluklar arasındaki kültür farklılığı vurgulanarak yabancı
düşmanlığı ve ırkçılığın yükselişinde adeta bir kırılma noktası teşkil etmiş, üstelik artan yabancı düş-
manlığının daha spesifik olarak Müslümanlara yönelmesinde büyük bir rol oynamıştır. 2004 yılında
59
Madrid’de meydana gelen tren bombalamaları, 2005 yılında Londra’da yaşanan 7 Temmuz Saldırıları,
2015 yılında Fransa’da Charlie Hebdo saldırısı gibi olaylar sonucunda bir “öteki” oluşturularak “Avrupa
60
dışından gelen yabancılar” bir korku objesi haline getirilmiş, göç ve sığınma konusu ise insan hakları
hukuku bağlamından koparılarak bir “güvenlik meselesi”ne dönüştürülmüştür. 61

Irkçılığa ve Hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Komisyonu’nun (ECRI) 17 Mart 2004 tarihinde kabul edilen
8 No.lu Genel Politika Tavsiye Kararının Açıklayıcı Notu’nda “11 Eylül 2001’de meydana gelen olaylardan
bu yana, terörizme karşı sürdürülen mücadele, bazı hallerde, bilhassa milliyet, ulusal veya etnik köken ve din
temelinde ve sıklıkla da kamu yetkililerinin ayrımcı uygulamaları vasıtasıyla, doğrudan veya dolaylı ayrım-
cılık içeren yasa ve yönetmeliklerin yürürlüğe konmasına neden olmuştur. Belirli gruplar, özellikle de Araplar,
Yahudiler, Müslümanlar, bazı iltica talebinde bulunan insanlar, mülteciler ve göçmenler, bu gibi gruplara
ait oldukları düşünülen bazı öne çıkan gruplar; eğitim, istihdam, konut, mal ve hizmetlere ve kamu alan-
larına erişim ve dolaşım özgürlüğü gibi çeşitli kamu yaşamı alanlarında ırkçılığa ve/veya ırk ayrımcılığına
daha fazla maruz kalmaktadır.” ifadelerine yer verilmişse de, bu tespitin Avrupa’da son dönemde
62
yürütülen siyaset söylemine, idari organlar tarafından gerçekleştirilen eylem ve işlemlere etki
edebilmesi mümkün olmamıştır.

Bu kapsamda AB Komisyonu tarafından “gelen göçmenlerin AB ülkeleri arasında paylaşılması” kararına
karşılık Macaristan’da tel örgü çekilmesi, AB düzeyinde sığınmacı sayısının düşürülmesi için İtalya’ya
Libya üzerinden gelen mültecileri engelleyebilmek adına Libya’ya şişme bot ve deniz motoru ihraca-

57 Alkan, M.Nail., “Avrupa’da Yükselen Irkçılık: Pegida Örneği” Gazi Akademik Bakış Dergisi, C.8, S.16, 2015s.278-279.
58 Öner, Selcen, “Avrupa’da Yükselen Aşırı Sağ, Yeni ‘Öteki’ler ve Türkiye’nin AB Üyeliği”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, C.13, S.1, 2014, s.
164.
59 Alkan, a.g.e. s.278-279.
60 Bkz. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/avrupadaki-buyuk-teror-saldirilari-/886942 Erişim Tarihi:23/11/2021.
61 Akdemir, Erhan, “11 Eylül 2001, 11 Mart 2004 ve 7 Temmuz 2005 Terörist Saldırılarının Ardından İslam’ın Avrupa’da Algılanışı”. Ankara
Avrupa Çalışmaları Dergisi, C.8, S.1, 2009, s.12.
62 ECRI (2004). “ECRI General Policy Recommendation No. 8 on Combating Racism While Fighting Terrorism”, (https://hudoc.ecri.coe.
int/eng#{%22sort%22:[%22ECRIPublicationDate%20Descending%22],%22ECRIIdentifier%22:[%22REC-08-2004-026-ENG%22]}, Eri-
şim Tarihi: 02/03/2021)

75