Page 174 - ilitam-dergisi

İLİTAM DIN EĞITIMI VE ILAHIYAT LISANS TAMAMLAMA PROGRAMI

23. Eğitim hakkının sınırlandırılmasına ilişkin olarak Anayasanın 42 nci maddesi
incelendiğinde, eğitim hakkının sınırlandırılmasına ilişkin bir düzenleme yapılmadığı, ancak
“öğrenim hakkının kapsamının” kanunla tespit edileceği ve düzenleneceği hüküm altına
alındığından, bu alanda yasama organına bir takdir yetkisi tanındığı görülmektedir. Bu
durumda devletin takdir alanının sınırsız olduğu söylenemez. Nitekim, “Temel hak ve hürriyetlerin
sınırlanması”na ilişkin Anayasanın 13 üncü maddesinde, temel hak ve hürriyetlerin, özlerine
dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak
kanunla sınırlanabileceği ve bu sınırlamaların Anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum
düzeninin ve laik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamayacağı hükmüne yer
verilmiştir.
24. Din ve inanç hürriyeti ise kişinin mensubu olduğu dinin gereklerini yerine getirmek için; ibadet
yerleri açması, ibadetlerini özgürce bireysel veya topluca yerine getirmesi, dini eğitim alması vb.
taleplerinin din ve inanç hürriyeti kapsamında değerlendirilmesi ve bu hakların güvence altına
alınmasını gerektirmektedir.
25. Yukarıda yer verilen ulusal ve uluslararası mevzuat hükümlerine rağmen eğitim hakkını
engelleyecek ve din ve vicdan özgürlüğünü zedeleyecek şekilde dini eğitim alma imkânının
kısıtlandığı, imam hatip liseleri ile meslek liselerinin katsayı problemi nedeniyle öğrenci
bulmakta zorlandıkları, dini yaşamın ve dini eğitimin baskı altına alındığı süreçlerin
yaşandığı, söz konusu demokrasi dışı engellemelerin pek çok demokratik açılımla giderilmeye
çalışıldığı, ancak dönemin mağduru olan vatandaşların söz konusu dönemdeki kayıplarının
etkilerini bu demokratik kazanımlara rağmen hala hissettikleri bilinmektedir.
26. Hukuk ihlallerinin yaşandığı, temel hak ve hürriyetlerin hukuki alt yapıdan yoksun, siyasi
ve ideolojik nedenlerle sınırlandığı 28 Şubat sürecinin resmi olarak 28 Şubat 1997 tarihinden
itibaren etkisini daha açık şekilde göstermeye başladığı, bu dönemde “irticaya karşı” başlatıldığı
iddia edilen ordu ve bürokrasi temelli sistematik uygulamalar ile kılık kıyafetlerinden veya dini
hassasiyetlerinden ötürü birçok vatandaşımızın, başta memurlar ve üniversite öğrencileri
olmak üzere mağduriyetler yaşadığı, çeşitli haksızlıklara uğradığı görülmektedir. Üniversitelerde
başörtüsü yasağı, İstanbul Üniversitesi Rektörü’nün başörtülü ve sakallı öğrencilerin sınıflara
alınmamalarını, girmişlerse derslerin iptal edilmesini öngören 23/02/1998 tarihli Genelgesi ile
başlamıştır. 28 Şubat post modern darbesi sürecinin yaşandığı, Milli Güvenlik Kurulu uzmanlarının
YÖK Başkanı ve üniversite rektörlerine brifingler verdiği bu süreçte, Yükseköğretim Kurulunun
07/09/1998 tarihli ve 19922 sayılı Genelgesi ile başörtüsü yasağı tüm üniversitelerde başlamıştır.
Başörtülü öğrencilere Yüksek Öğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği’nin 7 nci
maddesinin (a) bendinde öngörülen “öğrencilik sıfatının gerektirdiği itibar ve güven duygusunu
sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak” veya aynı maddenin (e) bendinde öngörülen “ders,
seminer, uygulama, laboratuvar, atölye çalışması, konferans gibi çalışmaların düzenini bozmak”
suçlarından kınama cezaları verilmiş, başörtülü öğrencilerin eğitimlerine başörtülü olarak devam
etmelerine izin verilmediği için devamsızlık sebebiyle eğitimlerini bırakmaya zorlandıkları veya
okullarıyla ilişkilerinin kesildiği görülmüştür (Gözler, K. (2009) İdare Hukuku, Cilt 2. 2. Baskı,
Bursa, Ekin Kitabevi, s.338) “Devrin YÖK Başkanının ‘hizmete özel’ bir yazı göndererek
üniversiteye türbanlı olarak gelen öğrencilerin Öğrenci Disiplin Yönetmeliğinin 10/b maddesi
uyarınca cezalandırılmasını istediği anlaşılmaktadır.” (Gözler,2009:340). Söz konusu dönemin
etkilerini İlahiyat Fakülteleri de aynen yaşamış olup, 1998 yılından sonra İlahiyat Meslek Yüksek
Okullarına öğrenci alımının durdurulduğu bilinmektedir. 2002 yılından itibaren ise
üniversitelerde başörtüsü yasağı ile ilgili uygulamada bazı yumuşamalar meydana gelmiş, 2007
yılında üniversitelere başörtülü öğrencilerin girmesinin önünün açılmış, YÖK Başkanının
5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’na uygun olarak Güvenli Elektronik İmza ile üretilmiştir. Evrak teyidi
https://ebys.ombudsman.gov.tr/sorgu/sorgula.aspx adresinden 72IR-64BG-89HP kodu ile yapılabilir.
10 / 17

174 OCAK 2020