Page 359 - kamu-personel-rejimi-3

gerekçesinde “kişinin emeğinin karşılığını almadan zorla çalıştırılması”;
Anayasa Mahkemesinin çeşitli kararlarında da “bir maldan ya da bir kişi-
nin çalışmasından karşılıksız yararlanma” şeklinde tanımlanmıştır (Bkz.
AYM, E.2011/150, K.2013/30, K.T. 14/2/2013, E.2006/21, K.2006/38,
K.T. 13/3/2006). Buna göre angarya, zorla çalıştırmanın bedel ödenmek-
sizin yaptırılan şekli olarak kabul edilebilir. Dolayısıyla, angarya yasağı ile
ilgili şikayetlerin de zorla çalıştırma yasağı kapsamında incelenmesi gere-
kir. AİHM’e göre bir eylemin zorla çalıştırma veya zorunlu çalış-
ma sayılabilmesi için: 1) Kişinin işi kendi iradesine aykırı olarak
yapması, 2) İşi yapma yükümlülüğünün “haksız” veya “baskıcı”
olması veya yapılmasının katlanılmaz sıkıntılara yol açması ge-
rekir. Ayrıca kişinin bu işi önceden rızasıyla yapıp yapmadığı, bir
kuruma isteyerek girip girmediği, normal yurttaşlık veya mesle-
ki yükümlülüğünün bir parçası olan bir hizmeti ifa edip etmedi-
ği de dikkate alınmalıdır (Bkz. Van Der Mussele/Belçika, B. No:
8919/80, 23/11/1983, § 32-41; Karlheinz Schmidt/Almanya, B.
No:13580/88, 18/7/1994; Zarb Adami/Malta, B. No: 17209/02,
20/6/2006). (AYM, B. No: 2013/1613, 2/10/2013, § 28).
…Başvurucunun anılan görevlendirmeye rıza göstermiş olması, doğru-
dan zorla çalıştırma koşullarının oluşmadığı sonucunu doğurmaz. Bu ne-
denle, başvuru konusu olayda Anayasa’nın 18. maddesi ve AİHS 4. madde-
si yönünden bir ihlal olup olmadığının tespit edilebilmesi için somut olayın
tüm koşullarının dikkate alınması gerekir (Bkz. Van Der Mussele/Belçika,
B. No:8919/80, 23/11/1983§36-37). Buna göre, üstlendiği müdür-
lük görevi ile başvurucunun yetki ve sorumluluk alanı genişlemiş
ise de, bu görev ile daha önce yürütmekte olduğu şeflik görevinin
birbiriyle ilgisiz görevler olmadığı, başvurucunun yine mesleki
faaliyet alanıyla ilgili ve de kariyer olarak daha üst bir görevde
çalışmaya devam ettiği, bu görevin kendisine mesleki anlamda
katkı ve deneyim sağlayacağının kuşkusuz olduğu ve eski görevi
ile aynı mesaiye tabi olduğu, öte yandan, başvurucunun müdür
olarak görevlendirilmesinin anılan kadronun boş olmasından ve
bu boşluk nedeniyle kamu hizmetinin yürütülmesine ilişkin olu-
şabilecek aksaklıkların önlenmesi ve giderilmesi amacından kay-
naklandığı anlaşılmaktadır. Tüm bu hususlar birlikte değerlendi-
rildiğinde, üstlendiği görevin başvurucuya makul olmayan, oran-
tısız bir külfet yüklediği söylenemeyeceğinden, daha fazla yetki

354 KAMU DENETÇILIĞI KURUMU