Page 52 - Karabağ Raporu

50 Karabağ İnsan Hakları İnceleme Raporu

6. Sonuç

Yukarı Karabağ, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin sınırları içinde yer alan Özerk
Bölgedir. Yukarı Karabağ ve çevresindeki 7 rayon yaklaşık 30 yıl süresince
uluslararası hukuka aykırı bir şekilde Ermenistan tarafından işgal altında kalmıştır.

Bölgedeki çatışmaların son bulması ve barışçıl bir çözüm oluşturulabilmesi amacıyla
1992 yılında kurulan AGİT Minsk Grubunun gayretleri sonuçsuz kalmıştır.
Diğer taraftan, Minsk Grubunun gayretleri BM Güvenlik Konseyi kararlarına
temel olmuş ve Konsey tarafından 1993 yılında 822, 853, 874 ve 884 sayılı 4
adet karar yayınlanmıştır. BM Güvenlik Konseyinin bahse konu kararlarında
Ermenistan’ın işgal ettiği Azerbaycan topraklarından geri çekilmesi istenmiştir.
BM’nin 14 Mart 2008 tarihli Genel Kurulunda kabul edilen 62/243 sayılı kararda
ise BM Güvenlik Konseyinin bahsi geçen 4 kararına atıfta bulunularak Ermeni
güçlerinin “tamamen, derhal ve koşulsuz bir şekilde” Azerbaycan topraklarından
geri çekilmesi çağrısında bulunulmuştur. Söz konusu uluslararası çabalar yetersiz
kalmış ve bölgede çatışmalar devam etmiştir. İki ülke arasında 2-5 Nisan 2016
tarihlerinde gerçeklesen ve “4 Gün Savaşı” olarak anılan, iki tarafın da kayıplar
verdiği, Rusya’nın arabuluculuğuyla son bulan çatışmalardan sonra en şiddetli
çatışma 27 Eylül 2020 tarihinde Ermenistan’ın saldırısıyla tekrar başlamıştır. 44
Gün Savaşı olarak da anılan II.Karabağ Savaşı Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan
arasında 10 Kasım 2020’de imzalanan üçlü bildiri ile sona ermiş olup, çatışmalar
sonucunda 290 civarında yerleşim yeri Ermenistan’ın işgalinden kurtarılmıştır.

Yukarı Karabağ Özerk Bölgesi uluslararası hukuk çerçevesinde Azerbaycan’ın bir
parçasıdır. Dolayısıyla BM Antlaşmasının 51. maddesine göre (Bu Antlaşma’nın
hiçbir hükmü, Birleşmiş Milletler üyelerinden birinin silahlı bir saldırıya hedef olması
halinde, Güvenlik Konseyi uluslararası barış ve güvenliğin korunması› için gerekli

önlemleri alıncaya dek, bu üyenin doğal olan bireysel ya da ortak meşru savunma
hakkına halel getirmez.)Ermenistan’ın 27 Eylül 2020 günü başlattığı saldırılara
karşı Azerbaycan’ın hukuken meşru müdafaa hakkı oluşmuştur.
44 Gün Savaşı olarak anılan II.Karabağ Savaşı süresince, Ermenistan tarafından
çatışma bölgesinden uzak mesafede bulunan sivil yerleşim merkezlerine saldırılarda