Page 50 - Karabağ Raporu
P. 50
48 Karabağ İnsan Hakları İnceleme Raporu
neden olmuş ve dolayısıyla çocuğun yaşam hakkını ihlal etmiştir. Ayrıca hedefler
arasında okulların da yer alması, hem çocukların yaşam hakkını açıkça büyük
riske atmakta hem de çocukları okula gitmelerini engelleyerek eğitim haklarını da
ihlal etmektedir.
Uluslararası İnsancıl Hukuk ise savaş zamanında sivillerin korunmasını
amaçlamaktadır. 1949 Cenevre Sözleşmelerine Ek Uluslararası Çatışmaların
Mağdurlarının Korunmasına İlişkin 1. Protokol’ün
35’inci Maddesinde;
“1. Herhangi bir silahlı çatışmada, çatışmanın taraflarının savaş yöntemleri
veya savaş araçları seçme hakkı sınırsız değildir.
2. Gereğinden ağır yaralanmaya veya gereksiz acı çekilmesine yol açar nitelikte
silah, mermi, malzeme ile savaş yöntemlerinin kullanılması yasaktır.
3. Doğal çevreye, geniş alanda etkili, kalıcı ve ciddi hasar vermesi amaçlanan,
ya da vereceği tahmin edilen savaş yöntemlerini ve araçlarını› kullanmak
yasaktır.”
48’inci Maddesinde;
“Sivil halkın ve sivil nitelikte mallarına saygı görmesini ve korunmasını
sağlamak için, çatışmanın Taraflara daima, sivil halk ile muharipleri, sivil
mallar ile askeri hedefleri birbirinden ayırt etmeli ve buna uygun olarak
operasyonlarını sadece askerî hedeflere yöneltmelidirler.”
52’nci Maddesinin ikinci fıkrasında;
“Saldırılar sadece askeri hedeflerle sınırlı olacaktır. Mallar söz konusu
olduğunda askeri hedefler, doğaları, konumları, amaçları ya da kullanımları
gereği askeri eylemlere etkin bir katkıda bulunan ve tamamen ya da kısmen
yok edilmesi, ele geçirilmesi ya da etkisiz hale getirilmesi durumunda, mevcut
koşullar altında, kesin bir askeri avantaj sağlayan objelerle sınırlıdır.”
hususları düzenlenmiştir. Diğer taraftan aynı Protokolün 85’inci maddesine
göre sivil halkı veya bireyleri saldırının hedefi haline getirmek; sivil halkı veya
bireyleri aşırı can kaybına, sivillerin yaralanmasına veya sivil malların zarar
görmesine sebebiyet vereceğini bilerek sivil halkı veya sivil malları etkileyen ayırım