Page 49 - Karabağ Raporu

Karabağ İnsan Hakları İnceleme Raporu 47

V. Sivil Yerleşim Yerine Saldırı

44 gün süren II.Karabağ Savaşında yoğun saldırı altında kalan Terter sivil
yerleşimin bulunduğu bir ildir. Terter’e gerçekleştirdiğimiz saha ziyaretinde
ilk olarak şehrin en merkezi meydanında yer alan Valilik Binasının hemen
karşısındaki ağacın gövdesinde ve ağacın birkaç metre uzaklığında bulunan
bir direkte yer alan çok sayıda şarapnel izleri görülmüştür. Ardından araçla söz
konusu meydandan yaklaşık 5 dakika uzaklıkta-dolayısıyla şehir merkezinde bir
noktada-bulunan, saldırılarda üzerine füze düşen müstakil bir evin enkazı ziyaret
edilmiştir. Evin sahibi ile yapılan görüşmede, şans eseri evde kimse olmadığı için
can kaybı olmadığı öğrenilmiştir. Saldırılarda tanksavar, topçu, grad, yasaklı füze
dâhil toplam 16.277 füze ve havan topunun sivil yerleşim yerlerine düştüğü, hedef
olan sivil yerleşim yerleri arasında 16 okulun, insanların hayatlarını sürdükleri
toplu veya müstakil konutlar ile polis ve posta merkezi gibi kamu kurumlarının da
yer aldığı, saldırılar sonucunda Terter’de 1 çocuk ve 1 kadın olmak üzere toplam
16 sivil yaşamını yitirdiği, vefat eden 4 kişinin saldırı esnasında mezarlıkta cenaze
töreninde olduğu, aynı saldırıda 4 kişinin de yaralandığı, 5.949 müstakil evin hasar
gördüğü, 106 aracın, 544 büyükbaşın, 648 vatandaşın ekin alanının zarar gördüğü
resmi yetkililerce aktarılmıştır. Şehir merkezinde yer alan panolarda sergilenen
fotoğraflarda saldırıların boyutu görülmektedir. Zira fotoğraflarda okullara, hatta
sınıfların içine, araçlara, şahsi mülkiyetlerin içindeki yemek masalarına düşen
füzeler bulunmaktadır. Füzelerin parçaları da yine aynı meydanda sergilenmektedir.

Sivil halkın hedef alınarak öldürülmesi öncelikle tüm hakların en temeli olan,
savaş zamanında ve ulusun varlığını tehdit eden diğer olağan üstü durumlarda bile
ihlal edilemeyecek olan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 2’nci maddesinde
düzenlenen “Yaşam Hakkı”nın ihlalidir. Zira söz konusu maddede “Herkesin
yaşam hakkı yasanın koruması altındadır. Yasanın ölüm cezası ile cezalandırdığı
bir suçtan dolayı hakkında mahkemece hükmedilen bu cezanın yerine getirilmesi
dışında hiç kimse kasten öldürülemez.” hususu düzenlenmiştir. Diğer taraftan
Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin 6’ncı maddesinde çocuğun
yaşam ve gelişme hakkı düzenlenmiş olup, buna göre “Taraf Devletler, her çocuğun
temel yaşama hakkına sahip olduğunu kabul eder; çocuğun hayatta kalması ve
gelişmesi için mümkün olan azami çabayı gösterirler”. Oysa ki Ermenistan silahlı
kuvvetleri sivillerin yaşam alanlarını hedef alarak 1 çocuğun hayatını kaybetmesine