Page 233 - 6. yılında ombudsmanlık web

gidebilecek bir şikâyet, vekiller üzerinden yine yürütme organının ilgili birimlerine
büyük oranda gönderiliyordur ama bunlar eskisi kadar karşılanıyor mu veya ulaşılabi-
liyor mu yani yasama organı bunu yürütmeye ulaştırabiliyor mu, doğrusu bu konuda
çok da emin değilim. Büyük ihtimalle eskisi kadar işlevsel… Yani eskiden vekiller bir
çeşit ombudsman gibi davranıyordu; vatandaşın, seçmenin gelen taleplerini doğrudan
yürütme organına iletip onu da çözme yolunda gayret sarf ediyordu ve büyük oranda
da çözüyordu. Son iki yıldaki bu inanılmaz artışın belki de bir sebebi de budur. Yani
vatandaş eskiden vekillerin üzerinden çözebildiği sorunlar için, bugün artık pek müm-
kün görmediği için doğrudan Kamu Denetçiliği Kurumuna da başvuruda bulunuyor
olabilir.

Sabahki oturumda, protokol konuşmalarında benim de dikkatimi çeken iki husus
oldu: Bir kez, Kamu Denetçiliği Kurumunun 6’ncı yılında hedeflenen işleri yerine getir-
diği konusunda herkes hemfikir. Yani Türkiye ombudsmanlığı gerçekten de Batı’daki
anlamda, modern anlamda kendi işlevini yerine getiriyor. Bu yüzde 70 rakamı gerçek-
ten de çok kıymetli, çok değerli. Yüzde 70’i karşılanıyor. Bu uygulamada karşılanmış ve
diğer bir husus özellikle yargı erkinin üzerinde durduğu bir husus, yargının iş yükünü
de azaltıyor.

Şimdi, bu çerçevede ombudsmanlığın genişletilmesinin çok daha faydalı olacağı
kanaatindeyim. Özellikle 82 milyon nüfusa ulaşmış bir Türkiye’de, 2013’te çıkan Büyük-
şehir Yasası’yla birlikte büyükşehirlerde yerel ombudsmanların kurulmasının çok fay-
dalı olacağını ve bu iş yükünü daha azaltacağını düşünüyorum. Şimdi, İsveç’ten bah-
settik, bunun asıl modern anlamda kurulduğu ülkeden; 10 milyon nüfusu var, sadece
İstanbul’un 15 milyon nüfusu var. Birinci aşamada, bunun, büyükşehirde de yerel om-
budsmanların gelecek perspektifi olarak kurulmasının faydalı olacağı kanaatindeyim.

İkinci husus da bizde 30 büyükşehir dışında 51 il aslında ciddi bir ölçek sorunu
yaşıyor. Bundan bir ay önce bir yerel yönetimler sempozyumunda da ifade etmiştim.
O illerde de yakın zamanda seçime gidiyoruz. Aslında seçimde il belediye başkanı
diyoruz ama merkez ilçe belediye başkanını seçiyoruz. O ölçek sorununun da tıpkı
büyük şehirlerde çözüldüğü gibi ilin tamamını kapsayacak şekilde bir bütünşehrin
çıkarılması gerektiği kanaatindeyim. Bu keşke bu seçimlerden önce yapılabilseydi.
Eğer seçimlerden önce yapılsaydı seçimlerden sonra bir meşruiyet sorunu da yaşama-
yacaktı. Sayın Cumhurbaşkanımızın geçen bir televizyon konuşmasında bu minvalde
bir cümlesini duydum. Eğer seçimlerden sonra bütünşehir yasası çıkar ve bu il bele-
diye başkanı bütün ili kapsayacak şekilde sorumlu tutulursa bir meşruiyet sorunu da
yaşanmış olacaktır diye düşünüyorum.

14 ŞUB A T 2019 231