Page 245 - 6. yılında ombudsmanlık web

Öte yandan, diğer bir boyut olarak ilgili idarelerin, kurum tarafından verilen tav-
siye kararlarını bir yol gösterici olarak kabul etmesi lazım. Bu da rızai bir eğitim yolu
olabilir kurumlar açısından. Yani bunu kabullendirecek yollar lazım. Burada da kuru-
mun diğer kurumlar nazarındaki gücü önem kazanacaktır. Şimdi, burada kurumun güç-
lü olması önemli tabii, yani eğer rızayla yapacaksa, kararlarına uyulmasını istiyorsa
güç dengesi önemli.

Oturumların başından itibaren ifade ediyoruz, teorik açıdan baktığımızda yasama
organı destekli bir kurum KDK. Evet, seçilmişler üzerinden geliyor, teoride atanmış-
lardan daha güçlü olduğunu kabul ediyoruz. Bu, yöneticiler açısından da böyle tabii.
Onların da seçilmiş destekli bir kuruma, TBMM bünyesindeki bir kurumun gücünü
kabullenmeleri lazım.

Sistemsel açıdan baktığımızda öyle ama diğer taraftan eski sisteme baktığımızda
yürütme de yasamanın içerisinden geliyordu yani yöneticinin bağlı olduğu yerde de
bir şekilde yasamayla organik ilişkiler vardı. Bu güç dengesinde yöneticiler aleyhine
KDK’yi de güçlendiren bir yapıydı. Şimdi, pratikte baktığımızda, yürütme artık hem bir
taraftan seçilmiş hem de yasamadan dışlanmış durumda. Şimdi bu durumda yürütü-
cüler, yöneticiler ve başdenetçi arasındaki güç değişiminde bazı farklılıklar beklemek
olası yani bu kararlara uyum oranlarında belki düşüşler beklemek olası eğer kurum-
sallaşma sağlanamazsa.

Şimdi, bu açıdan baktığımızda, o zaman kurumun gücünü artırmak için neler yapı-
labilir? Faaliyet raporunda da var, 2019 beklentilerinde de var, re’sen inceleme yetkisi,
sıklıkla ifade edildi. Burada, evet, belki bazı istisnalar getirilebilir, koşullar, kısıtlama-
lar getirilebilir ama re’sen inceleme yetkisinin KDK’ye verilmesi kurumun gücünü ar-
tıracak bir gelişme olacaktır. Dolayısıyla bunun üzerinde durulması önemli bence de.

Diğer taraftan, benzer şikâyet mekanizmaları var. Yine, hocamız bahsetmişti, İnsan
Hakları Kurumunun belki birleştirilmesi gibi. Şimdi, bu birleşmeler bir taraftan om-
budsmanlık kurumunun gücünün artırılması için de bir seçenek olarak durabilir yani
farklı şikâyet mekanizmalarının birleştirilmesi aynı zamanda o güç dengesini de yine
KDK lehine artırabilecek bir boyuttur.

Güç dengesinde avantaj sağlayacak bir diğer nokta, halk desteğinin sağlanması;
halkın kurumu tanıması, kuruma güvenmesi, kurum üzerinden çözüm araması karşı-
lıklı faydayı doğuruyor yani bu sadece vatandaş açısından bir fayda sağlamıyor, kurum
açısından da meşruiyet alanının genişlemesi anlamında bir fayda sağlıyor. Burada
yine kurum bunun farkında. Bunların artarak devam etmesi önemli; halk toplantıları-
nın, sivil toplum örgütleriyle ilişkilerin geliştirilmesinin…

14 ŞUB A T 2019 243