Page 72 - 6. yılında ombudsmanlık web

Dolayısıyla ben birinci sorunun cevabı olarak iki şey söyleyeceğim. İster Yunan’a
bakın ister Roma’ya bakın ister İslam medeniyetine bakın ister Çin medeniyetine ba-
kın birincisi çarşı pazar denetimi, oradan çıkıyoruz. Yani “Şifa” adında bir kadın Hazreti
Peygamber döneminde çarşıyı, pazarı denetliyor. Daha sonra bu denetim mekanizması
Abbasiler döneminde yargı denetimine dönüşüyor. Demek ki tarihte iki ana koridor
var, birincisi çarşı pazar denetimi -çok garip bir şekilde gündeme de biraz değip doku-
nuyor- ikincisi de yargı denetimi.

Şimdi tabii Sayın Başkanım bakıyor bana Binali Yıldırım Başkanımız bugün güzel
bir fıkra anlattılar, o fıkra anlatırken benim aklıma başka bir fıkra geldi. Araplar der
ki: (hatip Arapça bir atasözü okudu) Beklemek ateşten daha şedittir. Namaz kıldırı-
1
yor imam efendi -hocam bugün biraz rahatlatayım ben de ortamı- (Hatip tarafından
Araf Suresi’nin 59’uncu ayetinin okunması) Yani “Biz Nuh’u kavmine gönderdik.” fakat
unutuyor gerisini. Diyor ki: “Geriden alayım tekrar (Hatip tarafından Araf Suresi’nin
59’uncu ayetinin okunması) devamı yok. İki, üç… Arkada medrese kaçkını birisi varmış.
Farsça diyor ki: (hatip farsça bir beyit okudu) “Nuh gitmiyorsa başkasını gönder, bizi
2
de burada bekletme.”

Şimdi, Sayın Başkanım da bakıyor ama toparlayacağım. Şimdi, birinci sorunun ce-
vabı bir defa bu denetim öncelikle çarşı pazar denetimi, daha sonra yargıya dönüşen
bir denetim. İki: “Efendim, şuradan mı kaynaklandı, buradan mı kaynaklandı?” Bunlar
çok gereksiz tartışmalar, nereden kaynaklandıysa kaynaklandı. İşte, onun cevabını Sa-
yın Başkanımız verdi: İhtiyaçtan kaynaklandı. Yani bugün niye uçuyoruz? Çünkü zama-
nı satın alamıyoruz, değil mi? Uçarak satın alıyoruz. Ben Erzurum’dan buraya otobüsle
on iki saatte geleceğim yerde uçakla bir buçuk saatte geliyorum, veriyorum parayı
zamanı satın alıyorum; demek ki ihtiyaç. Dolayısıyla şura, bura o önemli değil.

İki: Neredeyiz? Şimdi, kamu denetçiliği tarihe bakarsanız öyle tavsiye mavsiye de-
ğil. İslam geleneğinde şöyle bir ifade vardır: “Allah size tavsiye eder.” (xx)“Allah size
3
evlatlarınız konusunda miras hukuku alanında...” Allah tavsiye eder mi ya? Allah’ın tav-
siyesi… Tavsiye yukarıdan aşağıya olursa emir ifade eder. Dolayısıyla ombudsmanlık
kurumu nerede? Yani biz hukuk fakültesinde özel hukuk, kamu hukuku ayrımı yaparız.
Esasen hukukun böyle bir ayrımı yoktur da eğitim felsefesi açısından bu ayrım yapılır.
Orada konumlandırırız. “İşte, efendim, Anayasa kamunundur, ceza kamunundur.” diye

1 (x) Bu bölümde hatip tarafından Türkçe olmayan kelimeler ifade edildi.
2
3 (xx) Bu bölümde hatip tarafından Türkçe olmayan kelimeler ifade edildi.

70 14 ŞUB A T 2019