Page 129 - soma rapor 30122014
P. 129
bulunmak isteyen özel ve tüzel kişilerin, buldukları maden kaynakları ve cevherlere
ilişkin detaylı ve güvenilir raporları dayanak göstererek borsalardan sermaye
topladıkları görülmektedir. Ancak bu süreçte, arama faaliyetinin sonuçlarına ilişkin raporların
içeriği, detay düzeyi ve güvenilirliği oldukça önemli hale gelmektedir. Bu nedenle pek çok
ülkede arama faaliyetleri, sonuçlar, raporlama ve bu faaliyetleri gerçekleştirecek
profesyonellere ilişkin kriterler belirli standartlara bağlanmıştır. Avustralya’da keşif sonuçları,
maden kaynakları ve cevher rezervleri raporlaması ile ilgili olarak geliştirilen JORC kodundan
hareketle diğer ülkelerde geliştirilen benzer standartlar JORC benzeri düzenlemeler olarak
adlandırılmaktadır. JORC Kodunun temel prensiplerden olan şeffaflık ve gerçekleşebilirlik,
kamusal raporları okuyanlara, raporun anlaşılması için sunumu açık ve kesin olan, yanıltıcı
olmayan yeterli düzeyde gerekçeli ve nitelikli bilgi verilmesini gerektirmektedir. Böylelikle
yatırımcıların, borsada gerçekleştireceği işlemlerden önce gerekli her konuda bilgi sahibi
olması ve yanlış yönlendirmelerden kaçınılması hedeflenmektedir. Diğer temel prensip olan
yeterlilik ise, raporların, uygulanabilir mesleki etik kurallarına uyan yeterince kalifiye ve
deneyime sahip kişilerin sorumluluğundaki çalışmalara dayandırılmasını ifade etmektedir. Bu
şekilde raporları hazırlayanların alanlarında yetkin ve itibarlı kimseler olacağı hususunda bir
standart oluşturulmaktadır.
Örneğin Şili’de keşif özellikleri, maden kaynakları ve cevher rezervleri ile ilgili
belgeleme kodu, Güney Afrika’da keşif sonuçları, maden kaynakları ve maden rezervleri
raporları ile ilgili SAMREC kodu, İngiltere’de maden keşifleri sonuçları, maden kaynakları ve
maden rezervleri raporlaması ile ilgili kod, ABD’de Madencilik, Metalürji ve Keşifler ile ilgili
Cemiyet’in (SME) raporlama keşif sonuçları, maden kaynakları ve maden rezervleri ile ilgili
rehberi, Moğolistan’ın maden kaynakları ve rezervlere ilişkin kamuya açık araştırma raporları
kodları bulunmaktadır. Ayrıca Metalürji ve Madencilik Kuruluşları Konseyi’nin (ICMM)
himayesinde 1994 yılında oluşturulan Ortak Rezervler Uluslararası Raporlama Standartları
Komitesi’nin (CRIRSCO) keşif sonuçları, maden kaynakları ve maden rezervleri kamu
raporları ile ilgili uluslararası raporlama şablonu standartları bulunmaktadır.
Ülkemizde havza madenciliğine geçiş yapılması durumunda, bu süreçte küçük ve orta
ölçekteki hatta ülkemiz açısından büyük ölçekte olduğu değerlendirilen ancak küresel ekonomi
ölçeğinde küçük olarak nitelendirilebilecek bazı işletmelerin kapanması, birleşmesi veya
sermaye yapılarını güçlendirerek büyümeleri ihtimallerinden birisi gerçekleşmesi kaçınılmaz
olacaktır. Bu itibarla uzun dönemde, yukarıda belirtilen nitelikleri haiz ulusal işletmelerin
buldukları cevherler için borsadan sermaye toplamaları açısından uluslararası arama sonuçları
115