Page 133 - soma rapor 30122014
P. 133

taahhüdünü  yerine  getirmek,  ısınma  amaçlı  talepleri  karşılayabilmek  ve  dışa  bağımlılığı

               azaltmak adına alternatif çözüm yolları aramıştır. Bu doğrultuda kömür üretimi için rödövans
               ve 4734 sayılı  Kamu  İhale Kanunu (KİK) çerçevesinde hizmet alımı  ihaleleri  yoluyla özel

               sektör  üretimine  yönelerek  ruhsatına  sahip  olduğu  diğer  kömür  ocakları  gibi  Soma  kömür
               ocağını da ekonomiye kazandırma yolunu tercih etmiştir.


                     1.3.1. Rödövans Uygulaması ve Niteliği

                     Fransızca kökenli olan rödövans (redevance) kelimesi Türkçe'de üretim payı anlamına
               gelmektedir. Literatürde ise; rödövans, "maden ruhsat alanlarının, hukuki hak ve sorumlulukları

               kendisinde kalması koşuluyla hak sahibi tarafından sözleşme ile özel ya da tüzel bir kişiye, bir

               süre tahsis edilmesi durumunda, maden ocağı işletilmesini üstlenen özel veya tüzel kişinin, esas
               ruhsat  sahibine,  ürettiği  her  bir  ton  maden  için  ödemeyi  taahhüt  ettiği  meblağ"  olarak

               açıklanmaktadır.  Rödövans  sözleşmesi  ise;  ruhsat  sahalarındaki  madenlerin  üretilerek
               değerlendirilmesi  amacıyla  üçüncü  kişilere  veya  kuruluşlara  tasarruf  hakkı  sağlamak  üzere

               ruhsat sahasının tamamı ya da bir kısmı için ruhsat sahiplerinin bu kişilerle yapmış oldukları

               sözleşmeleri tanımlamaktadır.

                     3213 sayılı Maden Kanunu'nda ya da başka bir kanunda rödövans sözleşmesiyle ilgili
               özel  bir  düzenleme  olmadığı  için  bu  tür  sözleşmeler  hakkında  6098  sayılı  Türk  Borçlar

               Kanunu'nun  357  ve  devamı  maddelerinde  düzenlenen  "ürün  kirasına"  ait  hükümler

               uygulanmaktadır.  6098  sayılı  Kanunun  357  nci  maddesinde  “Ürün  kirası  kiraya  verenin,
               kiracıya, ürün veren bir şeyin veya hakkın kullanılmasını ve ürünlerin devşirilmesini bedel

               karşılığında bırakmayı üstlendiği sözleşmedir. Ürüne katılmalı kira, kira bedelinin devşirilecek

               ürünün  belli  bir  oranı  olarak  kararlaştırıldığı  ürün  kirasıdır.  Bu  oran  sözleşmeyle
               kararlaştırılmamışsa, yerel âdete göre belirlenir." hükmüyle ürün kirası tanımlanmıştır.


                     Yargıtay  Hukuk  Genel  Kurulu  23/10/2013  tarih  2013/14-215  Esas,  2013/1487  Karar

               sayılı  ilamında  da;  "...Dava,  15.03.2005  başlangıç  tarihli  rödövans  sözleşmesi  uyarınca

               ödenmeyen 2006 ila 2010 yılları rödövans bedeli, KDV dahil 764.640,00 TL'nin avans faiziyle
               birlikte  tahsili  istemine  ilişkindir.  ...Taraflar  arasında  varlığı  çekişmesiz  olan  15.03.2005

               tarihli sözleşme, hasılat kira sözleşmelerinin bir türü olan rödövans sözleşmesidir..." demek
               suretiyle Türk Borçlar Kanunu'nun ürün / hasılat kirasına ilişkin hükümlerinin uygulanacağına

               işaret etmiştir.

                     Yargıtay 14. Hukuk Dairesi, 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun yürürlükte bulunduğu tarihte

               2011/12203 Esas, 2012/824 Karar sayılı ve 25.01.2012 tarihli ilamıyla, rödövans sözleşmesinin


                                                           119
   128   129   130   131   132   133   134   135   136   137   138