Page 176 - soma rapor 30122014
P. 176
Maden işletmesinde faaliyetlerin iş güvenliği ve sağlığı ilkelerine uygun şekilde
idame ettirilmesi zorunlu olup bunun gerçekleşmesi, teknik ve daimi nezaretçiler ile iş
güvenliği uzmanlarının alacağı “bağımsız” kararlar ile mümkündür. Bu kişilerin
görevlerini bihakkın yerine getirebilmesi ve gerektiğinde mevzuat hükümlerini
uygulayabilmesi için işverenden bağımsız ve güvenceli bir yapıya ihtiyaç duyulmaktadır.
Bu durumda, bu kişilerin ücretlerinin bu sektörde faaliyet gösteren işverenlerden
tahsil edilecek kesintilerle oluşturulacak ortak bir fondan karşılanması, bu kişilerin iş
sözleşmelerinin işveren yerine fon gelirleri ile oluşturulacak birlik ya da kooperatif tarzı
tüzel kişilerle akdedilmesinin sağlanması, birlik ya da kooperatifin yönetiminin ise işçi ve
işveren temsilcileri Kamu otoritesi temsilcilerinden müteşekkil karma bir model
çerçevesinde oluşturulması, böylelikle bu uygulamanın Kamu otoritesinin denetimine
açık, işverenden bağımsız, kurumsal bir yapıya dönüştürülmesi faydalı olacaktır. Ayrıca
daimi ve teknik nezaretçiler ile iş güvenliği uzmanlarının işlerini daha bağımsız
yürütebilmeleri açısından iş güvencesine kavuşturulmaları, iş sözleşmelerinin İş
Kanununun genel yaklaşımından farklı olarak sadece haklı nedenlerle feshedilebileceğine
yönelik düzenlemeler yapılmalıdır.
2.1.2. Daimi Nezaretçi
Daimi nezaretçi, işletmede üretim faaliyetlerinin proje ve imalat planlarına uygun olarak
yürütülmesinden sorumlu, 3213 sayılı Maden Kanunu’na göre işletmede daimi olarak istihdam
edilen maden mühendisidir.
Bir ruhsat sahasında zorunlu olarak daimi nezaretçinin çalıştırılması ile ilgili husus, 3213
sayılı Maden Kanununun 31. maddesine dayanılarak çıkarılan ve 06.11.2010 tarih ve 27751
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Madencilik Faaliyetleri Uygulama
Yönetmeliği’nin 141. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre; a) Ruhsat sahasındaki tesislerde
çalışanlar hariç maden işletme faaliyetleri için en az on beş işçi çalıştıran açık işletmeler, b)
Ruhsat sahasında yeraltı üretim yöntemiyle çalışan işletmeler daimi nezaretçi istihdam etmek
zorundadır.
Maden Kanunu’nun “Teknik Nezaret” başlıklı maddesinde ayrıca yeraltı üretim
yöntemiyle çalışan işletmeler ile en az on beş işçi çalıştıran açık işletmelerin asgari bir maden
mühendisini daimi olarak istihdam etmek zorunda oldukları belirtildikten sonra, daimi
nezaretçinin görev, yetki, sorumlulukları, atanma usul ve esasları, vardiyalı çalışan işletmelerde
işletmenin büyüklüğü ve niteliği esas alınarak her vardiyada zorunlu olarak istihdam edilecek
162