Page 175 - soma rapor 30122014
P. 175
bilgi formunu, sahanın son durumuna ilişkin öneri ve önlemleri içeren raporu, ruhsat sahibine
imzalatarak Maden İşleri Genel Müdürlüğüne verir.
Teknik nezaretçilik ile ilgili madencilik sektöründe tespit edilen sorunlara değinecek
olursak; madencilik sektöründe teknik nezaretçi uygulamasının maden işletmelerinde iş sağlığı
ve güvenliğinin sağlanmasında yaşanılan Soma faciasında etkili olmadığı anlaşılmaktadır.
Teknik nezaretçilik uygulaması sorunludur ve bu durum maden sahalarında koruyucu ve
önleyici faaliyetlerin gerçekleştirilmesinde zafiyet oluşturmaktadır.
Yönetmelik ile teknik ve daimi nezaretçilerin görev alanlarının, sorumluluk sınırlarının
net bir tanımı yapılmamıştır. Mevzuata bakıldığında teknik ve daimi nezaretçiler ile teknik
elemanların görev tanımlarının neredeyse birbirinin aynı olduğu görülmektedir.
Her bir maden işletmesine konu ile ilgili Bakanlıkların yayınladığı yasal düzenlemeler
çerçevesinde teknik nezaretçi, iş güvenliği uzmanı, teknik eleman, daimi nezaretçi veya işyeri
açma ve çalışma ruhsatı almak için sorumlu müdür atanması veya istihdam edilmesi
gerekmektedir. Belirtilen unvan ve nitelikteki kişiler daimi veya sözleşmeli olarak yasal
düzenlemelerde tanımlanan görevleri gereği çeşitli sorumluluklar taşımaktadırlar. Bununla
birlikte birbiri ile paralel veya benzer görevlerin farklı gibi düzenlenmesi, benzer hizmetler için
birden fazla kişinin istihdam edilmesi sonucunu doğurabilir. Bu durum maden işletmelerine
gereksiz maliyetler yükleyeceği gibi bu kişiler arasında görev çakışması da yaşanabilir.
Nitekim teknik nezaretçi ve iş güvenliği uzmanının görevlerinin mahiyeti itibariyle
güvenli ve sürdürülebilir bir çalışma ortamı tesis etmek olduğu, daimi nezaretçi ve teknik
elemanın da işletmede yürütülen faaliyetleri planlama ve nezaret etme görevlerinin olduğu, yine
daimi nezaretçinin iş güvenliği uzmanı olması şartlarını taşıması halinde iş güvenliği ile ilgili
görev ve sorumlulukları da yerine getirebilmesinin mümkün olduğu görülmektedir. Özellikle
maden işletmelerinde iş güvenliği konusunda çalışma yapmak için yasa gereği sertifikalı olmak
ve riskleri değerlendirecek kadar bilgi sahibi olmak gerekmektedir.
Bu kapsamda, farklı mevzuat hükümlerinden kaynaklanan yetki-görev
karmaşasına son verilmesi, görev ve sorumlulukların kesin hatlarla tanzimi
gerekmektedir.
Teknik nezaretçilik konusunda sektör kamuoyunda sıklıkla dile getirilen bir eleştiri de
nezaretçi ücretinin, denetim yapılan madenin ruhsat sahibi veya işletmecisi tarafından
ödenmesi, teknik nezaretçinin ruhsat sahibi ile sözleşmesinin feshedilmesi veya görevinden
azledebilme endişesi taşıması nedeniyle işverene karşı “bağımsız” hareket edememesidir.
161