Page 293 - sosyal-haklar-ve-alanlar

kararında çevre hakkını uluslararası hukuktaki yerini tanımlamak-
tan kaçındığı için eleştirilmiştir. Ancak mahkeme başkan yardımcısı
(ikinci başkan) Weeramantry karara muhalefet görüşünde; çevrenin
korunmasının çağdaş insan hakları doktrininin çok önemli bir parça-
sı olduğunu, yaşam ve sağlık hakkı gibi sayılı insan haklarından (sine
qua non) ayrılmaz bir hak olduğunu belirtmiş, sonrasında Weera-
mantry’nin fikirleri ulusal mahkemelerde çevre hakkını desteklemek
amacıyla hukuki argüman olarak kullanılmıştır. (Erol ÇİÇEK, İnsan
Hakkı Olarak Çevre ve Çevre Hukukuna Hakim Olan Bazı İlkeler, TBB
Dergisi, 2012,s.351-378)

14. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa İnsan Hakları
Sözleşmesinde açık hüküm olmamasına rağmen bireyleri doğrudan ve
ciddi şekilde etkileyen gürültü veya başka çeşit kirlenme durumların-
da insan hakları ve çevre arasındaki ilişkiyi sözleşmenin 2. maddesin-
de yer alan yaşam hakkından ziyade sözleşmenin 8. maddesinde yer
alan özel hayata ve aile hayatına saygı gösterilmesi hakkı kapsamında
değerlendirmektedir. Mahkeme Leon/Agnieszka Kania - Polonya
davasında; AİHS’de açık bir düzenleme olmamasına rağmen, temiz
ve sakin bir çevrede yaşama hakkıyla ilgili olarak, kirletme ister dev-
let ister özel kaynaklı olsun; devletin özel sektör faaliyetlerini uygun
şekilde düzenlemedeki eksikliği nedeniyle sorumluluğunun doğduğu-
na ve Sözleşmenin 8. maddesinin uygulanabileceğine karar vermiştir.
(Erol ÇİÇEK, İnsan Hakkı Olarak Çevre ve Çevre Hukukuna Hakim
Olan Bazı İlkeler, TBB Dergisi, 2012,s.351-378)
15. Anayasa Mahkemesi 29/11/2012 tarih, 2011/106 Esas,
2012/192 Karar sayılı kararında; “… çevrenin geliştirilmesi, çevre
sağlığının korunması ve çevre kirlenmesinin önlenmesine; tarih, kültür ve
tabiat varlıklarının ve değerlerinin korunmasına yönelik her türlü tedbi-
ri almak Devletin temel ödevlerindendir. Bu amaçla Devlet, çevrenin ve
kültür ve tabiat varlıklarının korunmasını sağlamak için etkili bir maddi
hukuk düzeni oluşturmak ve öngörülen maddi hukuku uygulamak üzere ge-
reken teşkilatı kurmakla yükümlüdür… “ifadelerine yer vermiştir.
16. Anayasa Mahkemesi’nin 24/05/2012 tarih, 2011/110
Esas, 2012/79 Karar sayılı kararı; “…Anayasa’nın 5 inci maddesiy-
le kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlama ve insanın
maddi ve manevi varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlama ödevi

292 KAMU DENETÇILIĞI KURUMU