Page 148 - Sporda Hak İhlalleri ve Denetim

SPORDA HAK İHLALLERİ VE DENETİM

gerekli ve ölçülü olduğunu temin etmeyi taahhüt eder. FIFA, kamusal ya da özel
sektörden olsun ya da olmasın, etkinlikleri için güvenlik ve emniyet hizmeti
sağlayan herkesin, görevlerini emniyet ve insan hakları konusundaki uluslara-
rası standartlar doğrultusunda ifa etmelerini temin etmek üzere uygun eğitimi
almaları konusunda ilgili makamlar üzerinde etkileme gücünü kullanmak için
çaba sarf edecektir. Dahası FIFA, tedarik zincirinin bir parçası olarak özel gü-
venlik hizmeti veren şirketlerle ilişkilerine bu standartları dahil edecektir.

Oyuncuların hakları: “Profesyonel bir futbol oyuncusunun genellikle kısa
ömürlü olan kariyerinde özellikle istihdam ve transfer bağlamında oyuncula-
rın insan hakları bir risk unsuru teşkil edebilir. Bu husus örneğin maaşların
zamanında ödenmesi, doping ve müsabakaların manipülasyonu gibi konula-
rı kapsamaktadır. Ayrıca, profesyonel futbolcu olmak için güçlü arzu ile mali
getirilerin cazibesi olumsuz insan hakları etkileri, özellikle de insan ticareti
ile reşit olmayan kişilere ilişkin diğer sorunlar bakımından verimli bir zemin
yaratabilir. FIFA futbol oyuncularının haklarının korunmasına yardımcı olmayı
taahhüt etmekle birlikte yürürlükteki hukuksal düzenlemeler ve süreçleri sü-
rekli olarak değerlendirecek ve gerekli olması halinde ilgili riskleri karşılamak
için ek önlemleri değerlendirecektir.” 41
FIFA, İnsan Hakları Politikası belgesinin 11. paragrafındaki üstlenimi uyarın-
ca, insan hakları savunucuları ile medya temsilcilerinin haklarının korunması
amacıyla kapsamlı bir Beyan yayımladı. Bu Beyan doğrultusunda FIFA, 29
42
Mayıs 2018 tarihinde, aktiviteleriyle bağlantı işlerini ifa ederken haklarının ihlal
edildiğini düşünen insan hakları savunucuları ve medya temsilcileri için “insan
hakları şikâyet mekanizması” kurdu. Bu mekanizma temelde internet üze-
43
rinden doldurulan şikâyet formu şeklinde işlemekle birlikte, şikâyetçiler ister-
lerse yazılı olarak da şikâyetlerini iletebilirler.
UEFA Düzlemindeki Gelişmeler ve Türkiye: UEFA da büyük ölçüde FIFA’yı ta-
kip ederek insan hakları standartlarını yine İş Dünyası ve İnsan Hakları Reh-
ber İlkeleri temelinde benimsemiştir. Ancak UEFA henüz statüsünü değiştirip
insan haklarını açık bir normatif kural olarak mevzuatına/müktesebatına ek-
lememiş, bu yönde kurumsal yeniden yapılanmaya henüz gitmemiştir. Bu ko-
nuda gerekli çalışmalar UEFA bünyesinden yürütülmekte olup yakın gelecekte
gerekli değişikliklerin yapılacağı beklenmektedir.

Ancak FIFA’dan farklı olarak UEFA, insan hakları standartlarını doğrudan
faaliyetlerinde uygulamaya başlamıştır. Daha doğru bir ifadeyle, UEFA in-
san haklarına saygı koşulunu paydaşlarıyla ilişkilerinde uyulması gerekli bir

41 FIFA’s Human Rights Policy, May 2017 Edition, sf:7.
42 FIFA Statement on Human Rights Defenders and Media Representatives, Zurich, May 2018.
43 https://www.bkms-system.net/bkwebanon/report/clientInfo?cin=6FIFA61&language=eng.

148 2 MART 2018, ANKARA